|
دو قرارداد 1921 و 1940 که حسن روحانی در مصاحبه تلویزیونی خود
در مسکو و پیش از ترک روسیه بر ادامه اعتبار آن تاکید کرد، چه
قرار دادهائی هستند و درباره چه موضوعاتی است؟
قرار داد 1921 در تاریخ 26 فوریه 1921 (7 اسفند 1299 هجری) بین
نمایندگان دولتین ایران و روسیه شوروی منعقد شد و در آن قید
شده است:
دولت روسیه شوروی رسما اعلان می نماید كه از سیاست جابرانه كه
دولت های مستعمراتی روسیه كه به اراده كارگران و دهاقین این
مملكت سرنگون شدند نسبت به ایران تعقیب می نمودند قطعا صرف نظر
می نماید.
نظر به آنچه گفته شد و با اشتیاق به این كه ملت ایران مستقل و
سعادتمند شده و بتوانند آزادانه در دارایی خود تصرفات لازمه
را بنماید دولت شوروی روسیه تمام معاهدات و مقاولات و
قراردادها را كه دولت تزاری روسیه با ایران منعقد نموده و حقوق
ملت ایران را تضییع می نمود ملغی و از درجه اعتبار ساقط شده
اعلان می نماید."
نظر به اینكه مطابق اصول بیان شده در فصل هشتم این عهدنامه
منعقده در دهم فورال ( فوریه ) 1828 مابین ایران و روسیه در
تركمان چای نیز كه فصل هشتم آن حق داشتن بحریه را در بحر خزر
از ایران سلب نموده بود از درجه اعتبار ساقط است. لهذا طرفین
معظمتین متعاهدتین رضایت می دهند كه از زمان امضاء این معاهده
هر دو بالسویه حق کشتیرانی آزاد در زیر بیرق های خود در بحر
خزر داشته باشند.
دولت روسیه شوروی اعلان می نماید كه علاوه بر آنچه در فصول نه
و ده ذكر شد سایر امتیازات نیز كه دولت سابق تزاری برای خود و
اتباع خود از دولت ایران گرفته بود را از درجه اعتبار ساقط می
داند.
با تصدیق اهمیت شیلات سواحل بحر خزر برای امرار معاش، روسیه
پس از انقضای اعتبار قانون نسبت به شیلات حاضر است قراردادی در
باب صید ماهی با شرایط خاصی كه تا آن زمان معین خواهد شد منعقد
نماید.
در تاریخ دیپلماسی ایران قید شده که
قرار داد 1921 در اواخر سلطنت
قاجارها بین ایران و روسیه منعقد شد یکی از بهترین و منصفانه
ترین قرار دادهای دوجانبه تاریخ دیپلماسی ایران بوده است.
قرار داد 1940 در 25 مارس (5 فروردین 1319) بین نمایندگان تام
الاختیار دولتین ایران و روسیه درتهران به امضا رسید. این قرار
داد در دوران زمامداری استالین منعقد شد.
در این قرار داد نیز چگونگی امور بازرگانی و حقوق گمرکی بین دو
کشور و حقوق کشتیرانی دو طرف در دریای خزر با حقوق مساوی قید
شده است. از
جمله كشتی‌هایی كه زیر پرچم
یكی از طرفین در دریای خزر در بندرهای طرفین چه در حین ورود و
چه در مدت توقف و چه درموقع خروج از هر حیث مثل كشتی‌های كشور
دیگر رفتار شود.
كشتی‌های عوارض بندری نپردازند.
حق ماهیگیری در آب‌های ساحلی تا حد ده میل دریایی محفوظ است و
واردات ماهی‌های صید شده از تخفیفات و مزایا بهره‌مند هستند.
كشتی‌های یدك كش كه كشتی دیگری را به طور یدك می‌كشند از
پرداخت عوارض بندری (از هر تن ظرفیت كشتی) معاف می‌باشند.
حق کشتیرانی در دریای خزر به طور برابر صرفا در انحصار دو کشور
ایران و روسیه می ماند.
پیک نت 9 مهر |
