ابراهیم یزدی، دبیرکل نهضت آزادی ایران که در دولت احمدی نژاد و بوِیژه پس از کودتای 88 مدتی زندانی و سپس ممنوع الکلام و مصاحبه شده بود، با خبرگزاری ایسنا درباره دولت روحانی و حاکمیت افراطیون جناح راست در دوران احمدی نژاد مصاحبه کرد. یزدی در این مصاحبه گفت:

دولت یازدهم نتیجه تغییر و تحولات درونی جامعه، پس از تجربه دردناک اقتدارگرایی در دولت قبل و فراگیرشدن جنبش اصلاحات است. مقاومت تندروها امری «واقعی» و «قابل فهم» است و البته به همان اندازه هم «محکوم به شکست.

فضای سیاسی کشور همچنان متلاطم است و ادامه این تلاطم، یکی از موانع عمده بر سر راه توسعه همه‌جانبه و آن چیزی است که در سند چشم‌انداز ۲۰ ساله تعریف شده است.

۱۴ سال از انتشار این سند گذشته است. باید پرسید تا چه میزان به اهداف این چشم‌انداز نزدیک شده‌ایم؟ کارشناسان توسعه بر این باورند که ایران تمامی ابزارها و امکانات لازم برای توسعه را دارد اما هنوز به توسعه دست نیافته است. آنها این پدیده را به عنوان «پارادوکس ایران» مطرح می‌کنند.

اگر بپذیریم که توسعه انسانی در تحلیل نهایی، دو بال یا دو بُعد «توسعه سیاسی» و «توسعه اقتصادی» دارد، فرآیند توسعه از هر بُعدی که آغاز شود، هنگامی پایدار خواهد ماند که در هر دو بُعد هماهنگ پیش برود.

دولت تدبیر و اعتدال تلاش می‌کند تا در بُعد اقتصادی گام‌های مؤثری برداشته شود و بی‌تردید بطور نسبی نیز – با توجه به وضعیت نامطلوب گذشته – در این زمینه موفق است، اما در بُعد سیاسی هنوز کارهایی جدی و اساسی باید انجام شود.

حل پیچیدگی‌های موجود، با زور و در کوتاه‌ مدت امکان‌ پذیر نیست، اما برون‌رفت از این وضعیت اجتناب‌ناپذیر است. یکی از دلایل ادامه مقاومت افراطیون و تندروها، تزلزل از درون است اما آنها دیر یا زود تسلیم واقعیت‌ها خواهند شد و انتظارات خود را با این تغییرات و تحولات تطبیق خواهند داد.

تندروی و افراطی‌گری نیز به اندازه اصلاح‌گری پدیده‌ای طبیعی، درون‌زا، واقعی و محصول انقلاب‌هاست. در تمام انقلاب‌های دنیا پدیده فانتزی انقلابی شناخته شده است. آنچه در مورد ایران تاحدودی غیرعادی به نظر می‌رسد، ادامه تندروی‌ها و افراطی‌گری‌ها پس از گذشت ۳۶ سال از پیروزی انقلاب است.

به عبارت دیگر این رفتار پدیده‌ای نیست که با امر و دستور مسئولان بلندپایه متوقف شود. گرچه تأکیدات مسئولان بلندپایه بی‌تردید در کاهش شتاب حرکت این پدیده مؤثر است، اما عناصر درونی این جریان، خود باید از طریق آزمون و خطا به بیهودگی تلاش‌های خود برسند و دیر یا زود به این موضوع خواهند رسید، کما اینکه ریزش نیروها در درون این جریان قابل توجه است.

رئیس‌جمهور تاکید می کند که شرایط سال‌های ۸۴ تا ۹۲ تکرار نخواهد شد. این درست است زیرا رویدادهای سال‌های ۸۴ تا ۹۲ از درون شرایط ویژه سیاسی و اقتصادی همان دوره سرچشمه گرفته بود. حال آن شرایط دیگر وجود ندارند؛ بنابراین کنش‌گران جریان‌های افراطی و تندروها، نه این که نمی‌خواهند آن تجربه را تکرار کنند، بلکه نمی‌توانند، زیرا آن شرایط دیگر وجود ندارد.

دولت روحانی در تعامل سازنده با کشورهای صنعتی نیم ‌کره شمالی تا حدودی موفق بوده است، اما در رابطه با همسایگان، بویژه کشورهای عربی متنفذ منطقه هنوز پیشرفتی به چشم نمی‌خورد.

روند طی شده در مذاکرات اتمی مثبت و قابل قبول است و برای ارزیابی نتایج این مذاکرات، باید منتظر اعلام نتایج نهایی بود.

تأثیرگذاری ایران یا هر کشور دیگری بر وضعیت جهانِ سراسر گرفتارِ خشونت و افراطی‌گری، به میزان قابل توجهی به موفقیت ایران و دیگر کشورها در کاهش افراطی‌گری و خشونت در داخل مرزهای ملی بستگی دارد.

پیک نت 31 تیر