در جواب نامه سرگشاده خود

حضرت آیت الله حائری!

در پی انتشار نامه آیة الله حائری شیرازی خطاب به آقایان موسوی و کروبی، محمد رضا خاتمی دبیر کل سابق و عضو شورای مرکزی و دفتر سیاسی جبهه مشارکت و نائب رئیس مجلس ششم نامه ای خطاب به وی نوشت که در وبسایت خبری "نوروز" منتشر شد. او در نامه خود یادآور شد:

بر خود لازم می دانم در وهله اول از نامه جنابعالى به حضرات آقایان موسوى و کروبى که از کمترین امکان دفاع از خود در برابر هجمه هاى شبانه روزى برخوردار نیستند تشکر کنم. آنچه در این نامه آمده است صرف نظر از موافقت یا مخالفت با محتواى آن، نمونه بارزى از وظیفه شناسى یک عالم دینی در برابر حوادث زمانه خود است. اى کاش زودتر این اقدام انجام میشد تا زمام امور در دست کسانى که کشور را به چنین ورطه هولناکى کشانده اند نمى افتاد. نامه شما مصداق بارز انعطاف ، مدارا ، دلسوزى و البته صراحت و شاید برای کسانى مانند من در مواردى غیر واقع بینانه باشد. اما این نکته چیزى از ارزش والاى این اقدام کم نمى کند و نشان مى دهد که با رعایت انصاف و اخلاق مى توان همدیگر را نقد و حتى رد کرد. در زمانه ما که دور عالمان متهتک و جاهلان متنسک است و جز "بریده باد" و "دریده باد" سخنى از این سخنگویان پر پشتوانه شنیده نمى شود و از تریبونهاى مقدسى چون نماز جمعه جز فریاد مرگ و خشونت و نفرت به گوش نمى رسد زلال نامه شما مى تواند براى نسل متاسفانه دین گریز ما به مثابه نمادى از دین حیات، رحمت، مهربانى و اخلاق قابل عرضه باشد.

جناب آیة الله، نامه شما امروز در دسترس همگان قرار گرفته است اما معلوم نیست آیا مخاطبان اصلی شما هم آن را دریافت میکنند؟ و در صورت دریافت، آیا امکان جواب دادن و نشر پاسخ آنها وجود خواهد داشت؟ اگر شما که مبدع این نامه نگاری بوده اید سرانجام کار را پیگیری کنید تحول بزرگی را سبب خواهید شد.

در قضایای تلخ سال ٨٨ حوادث ریز و درشتى اتفاق افتاد که مى توان به همه آنها پرداخت و در جستجوى مقصرى بر آمد. مستحضر هستید که هر طرف این ماجرا سیاهه طولانی از اقدامات طرف مقابل دارد هرچند به خاطر شرایط خاص توزیع قدرت یک طرف مورد هجوم بدون حق دفاع واقع شده است. جنابعالى به موارد مورد نظر خود نظیر کشاندن مردم به خیابانها اشاره کرده اید که صرف نظر از صحت و سقم آن به عنوان یک اتهام بالقوه قابل بررسی است، اما در سوی دیگر هم مى توان به مواردى نظیر دستگیریهای غیر قانونی، هجومهای نیمه شبانه به منازل محترمین، وقایع دردناک درون زندانها در ماههای اول، دادگاههاى آنچنانی، هتک حرمت خانواده های زندانیان، کشتن مردم در خیابانها( بنا به نقلی قریب به یکصد نفر)، قتل خانم هاله سحابی، جنایات کهریزک و کوی دانشگاه، اخراجهای فله ای اساتید و دانشجویان، سانسور عجیب رسانه ها و..... اشاره کرد. حتما جنابعالی در این چند روز خبر حمله به زندانیان بی پناه را هم شنیده اید که نشانگر این است که ظاهرا عده ای نمی خواهند این بساط به اصطلاح فتنه جمع شود. ملاحظه می فرمایید که با این وضع معلوم نیست چه کسی باید طلب بخشایش کند و توبه نماید. برای یافتن مقصر می توان چند راه رفت . یکی همین راه فعلی است که می توان گفت اگر منتج به نتیجه بود نامه جنابعالی موضوعیت نداشت. پس باید بدنبال راه دیگری بود. شما راه حلی ارائه فرموده اید که نشانگر دلسوزی شما براى این مردم است و آن اینکه آقایان موسوی و کروبى بگویند " ببخشید". من در پایان این نامه در این مورد نکته ای را عرض خواهم کرد اما اجازه بدهید قبل از آن راه حلهای دیگر را هم بررسى کنیم. یک راه برگزاری یک دادگاه علنی با قضات مستقل و حضور هیئت منصفه است. چه اشکالی دارد جنابعالی که خود مورد اعتماد نظام هستید خواستار این دادگاه شوید و هیئت منصفه هم افراد مورد اعتماد مردم باشند که در ما نحن فیه ابراز موضع نکرده باشند. مطمئن هستم که این راه مقبول نخواهد افتاد و چه پیام روشنی از این عدم قبول برای مردم ارسال می شود بماند. راه حل دیگر این است که با مکانیسمهای علمی و روشهای مقبول با نظر سنجی از عامه مردم و یا نخبگان و یا حتی کارگزاران نظام و یا حتی بالاتر مثلا از نیروهای کادر سپاه پاسداران نظر سنجی شود که مثلا آقای موسوی را بیشتر قبول دارند یا آیة الله جنتی؟ به آقای کروبی بیشتر اعتماد دارند یا آیة الله آملی لاریجانی؟ نمایندگان مجلس را بیشتر قبول دارند یا زندانیان حوادث سال ٨٨؟ و البته باز یقین داریم که این راههای آسان و کم هزینه و البته فیصله بخش هیچگاه مورد اهتمام نخواهد بود. اما همه می دانیم کشور در چه مخاطرات نفس گیری قرار دارد و جز با گذشت و عفو و جز با همدلی و همراهی عبور از این تنگناها میسر نیست. ورود شما در این میدان و قبل از آن مرحوم آقای عسکراولادی نشانگر درک این وضعیت فوق العاده است. پس چه باید کرد؟ شما راه حل عذرخواهی آقایان موسوی و کروبی را پیشنهاد کرده اید. به نظر می رسد قبل از اینکه بگوییم چه کسی تقصیر کرده است یا قصور دارد جامعه ما نیازمند " گفتگو" است. گفتگو مستلزم این است که همه قبول کنند ممکن است اشتباه کرده باشند و طرف دیگر ممکن است بخشی از حقیقت را داشته باشد. اینک بخشی از این قضایا در حصر هستند. آیا اهل حل و عقدی پیدا میشوند که به دیدار این آقایان بروند و از زبان آنها هم حقایق را بشنوند و از طریق بسط این گفتگوها به جای اینکه به معلول بپردازند به ریشه یابی این حوادث بپردازند و کشور را برای همیشه در برابر این تنشها بیمه کنند؟ تا به حال که تلاش دلسوزان برای این کار محقق نشده است و امید است جنابعالی در این راه توفیق یابید.

حضرت آیة الله انتخابات سال ٩٢ نشان داد که عقلای قوم از هر جناح و نحله ای به خوبی از ماجرای سال ٨٨ درس عبرت گرفته اند. نشان دادند که اشتباهات خود را شناسایی کرده و آن را تکرار نخواهند کرد. بنابر این من مدعی هستم هر دو طرف در عمل گفته اند "ببخشید ما هم اشتباه داشتیم". ملت هم نشان دادند که از گذشته عبور کرده اند و هر چند پیام رای مردم بسیار روشن بود اما سبب نشد تا شیرینی پیروزی مردم با نفرت و انتقام به تلخی گراید و در حقیقت فصلی جدید در بلوغ سیاسی کشور رقم خورده است. جناب آیة الله با این وصف گمان نمی کنم آنچه از توبه و طلب عفو و پذیرش اشتباه گفته باشد جایگاهی داشته باشد، اما ظاهرا باز هم عده ای جز به این راضی نشوند که آقایان موسوی و کروبى باید قبول کنند اشتباه کرده اند.

پیک نت اول اردیبهشت فروردین