|
فائزه هاشمی در گفت‌وگویی كه با آرمان:
به كشور خودمان برگردیم؛ راهكار توسعه یافتگی در ایران را چطور
می‌توان تعریف كرد؟
دركشور ما با توجه به مصادیق و شاخص‌هایی كه برای توسعه مورد
ارزیابی قرار می‌گیرد، با توسعه یافتگی فاصله داریم و این
موضوع زمانی عیان‌تر و فاصله بخوبی احساس می‌شود كه خودمان را
با بسیاری از كشورهای دنیا مقایسه می‌كنیم. با ارزیابی عمیق و
دقیق هر یك از شاخص‌های توسعه، می‌توان وضعیت توسعه در ایران
را كاملا دریافت. البته منكر این نمی‌شوم كه شاید وضعیت در
برخی زمینه‌ها مطلوب باشد، اما نباید نادیده گرفت كه در برخی
زمینه‌ها عقب ماندگی یا توسعه نیافتگی ها
را شاهد هستیم.
توسعه اجتماعی از مواردی است كه نقش مردم در آن قوی‌تر است.
شاید یكی از پایه‌ها و اصول اساسی توسعه اجتماعی، آگاهی عمومی
است. اگر آمار كم مطالعه و تیراژ بسیار پایین روزنامه‌ها را كه
در ایران منتشر می‌شود نگاه كنید به واقعیتی خواهید رسید كه
نشانه ضرورت ارتقای سطح آگاهی عمومی نمایان می‌شود. میزان كار
مفید در ادارات، توجه به پاكیزگی شهر و محیط زندگی خودمان و
غیره، مثال‌هایی است كه با بررسی آنها می‌توان به عمق مسئله
رسید. همه ما خانه‌های فردیمان را تمیز نگه می‌داریم ولی
متاسفانه این توجه را برای شهرمان نداریم و هنوز از منافع شخصی
خود به طرف منافع جامعه عبور نكرده‌ایم یعنی هنوز در یك جامعه
سنتی با افكار سنتی هستیم. از مدارس بلكه قبل از آن یعنی باید
از مهدكودك‌ها آموزش داده شود.
برخی 8 سال دولت قبل را حركت در جهت توسعه یافتگی ارزیابی
نمی‌كنند، نظر شما چیست؟
كاملا موافقم، این 8 سال در تاریخ ایران چنان بود كه با هیچ
كلماتی نمی‌توانیم عمق آن را بیان كنیم حتی باعث نزول اخلاق در
فرهنگ عمومی شد. مشكلاتی كه
در این دوره به وجود آمد، مدت‌ها زمان برای جبران نیاز دارد،
به نظرم بسیاری از آسیب‌ها را به مرور زمان متوجه می‌شویم و
چیزی كه امروز شاهدیم بخشی از آن صدمات است.
در برخی واحد‌های دانشگاهی 70 درصد جمعیت را دختران تشكیل
می‌دهند، حتی رئیس‌جمهور هم حاضر نشد وزیر زن برای كابینه
معرفی كند. این مورد نشانه چیست؟
اولا اجازه دهید سوال شما را كامل كنم و بعد به سراغ جواب
بروم. معرفی نكردن وزیر زن پیشكش، در همان محیط‌های دانشگاهی
كه دختران با آمار بالایی به عنوان دانشجو در مقاطع مختلف و
همچنین به عنوان هیات علمی وجود دارند، چند رئیس دانشگاه از
خانم‌ها هستند؟ چند معاون رئیس خانم داریم؟ چند مدیر گروه، زن
است؟ و سایر مشاغل اداری و علمی هم همین وضعیت را دارند. این
آمارها كه حضور زنان در پست‌های مدیریتی بسیار اندك و انگشت
شمار است، خوب نیست. صرف اینكه تنها آمار حضور دختران را در
محیط‌های دانشگاهی، ورزشی، اداری و... بدهیم این كافی نیست.
اینكه زنان و دختران حضور گسترده‌تری داشته باشند كه دارند، به
این معناست كه توانایی‌هایشان بالاتر است و هر عاملی كه مانع
رشد آنها در بخش‌های علمی، اداری و مدیریتی شود، مظلومیت این
دختران و بر خلاف شعار شایسته سالاری است و به نوعی تبعیض
محسوب می‌شود. برخی آقایان
آگاهانه یا ناآگاهانه احساس از دست دادن منافع خود را در قبال
زنان می‌كنند.
چرا مردم با مشاهده یك رفتار مدنی مانند عذرخواهی رئیس‌جمهور
بابت نحوه توزیع سبد كالا اینگونه شاد شده و به هیجان می‌آیند؟
موضوعی كه گفتید من را به یاد ضرب المثل « یك چشم نعمت است»
انداخت. آن قدر شاهد پاسخگویی مسئولان اجرایی در دوره‌هایی
نبوده‌ایم، برخی مسئولان تافته جدا بافته تلقی شده‌اند و خود
را مانند سایر افراد جامعه ندیدند و بر خلاف قانون خود را ملزم
به رعایت قانون نمی‌دانستند، که عذر خواهی آقای روحانی كه كار
درستی بود به این میزان گل كرد. وگرنه عذرخواهی مسئولان یك
اقدام بسیار ابتدایی است. چند وقت پیش خبری خواندم كه موضوع آن
استعفای یكی از وزرای آلمان بود چرا كه گفته شد این مسئول
آلمانی پایان نامه خود را از یك پایان نامه دیگر كپی كرده است
كه این اقدام، عملی غیرقانونی محسوب می‌شود. حالا شما این
استعفا را برای آن اقدام غیرقانونی با عذرخواهی رئیس‌جمهور
مقایسه كنید، به عمق موضوع در این زمینه پی می‌برید.
دولت قبل با شعارهایی مانند ارائه هزار متر زمین به هر
خانواده، پرداخت نقدی یارانه به همه افراد، ساخت مسكن مهر و...
این موضوع را القا كرد كه می‌توان خدمات زیادی به مردم ارائه
كردوگفت دولت‌های قبل كوتاهی كرده اند! افزایش سطح توقع مردم و
همچنین بی‌اعتمادی دو اثری بود كه جامعه‌شناسان به عنوان نتایج
این وعده هاعنوان كرده‌اند. شما این تاثیرات را در جامعه احساس
می‌كنید؟
در دوره اول ریاست‌جمهوری فردی كه این شعارها را داد، تاثیرات
قابل درك بود و متاسفانه به نظر می‌رسد كه مردم در حد بالایی
تحت تاثیر این سیاست‌های پوپولیستی قرارگرفتند اما به نظرم از
آغاز دوره دوم به بعد، كم كم به عمق ماجرا پی بردند، به عبارتی
دیگر این شعارها و وعده‌ها در كوتاه‌مدت موثر بود.
رئیس‌جمهور و وزیر ارشاد در حال ترمیم فضای مطبوعات درشرایط
فعلی هستند. ارزیابی شما از مواضع دولت و به ویژه دكتر روحانی
درباره مطبوعات چیست؟
مواضع رئیس‌جمهور به موقع و بسیار صحیح بود. افراد و گروه‌های
انحصارطلب تلاش‌های زیادی كردند تا این حرف و عمل دولتی‌ها در
این حوزه را خنثی كنند و موانع مختلفی را با توجه به ابزارهایی
كه در اختیار دارند، در مقابل دولت قرار دهند تا این تلقی را
در جامعه ایجاد كنند كه فكر نکنید با آمدن آقای روحانی اتفاقی
رخ می‌دهد و روش‌های گذشته ادامه دارد. به نظرم این افراد به
اعمال خود شدت هم داده‌اند و می‌خواهند مردم را از رای به این
دولت پشیمان كنند.
توصیه من این است كه دولت نباید سیاست خود را در این حوزه
متوقف كند و دكتر روحانی باید به افرادی كه به او رای دادند،
نشان دهد كه تلاش خود را می‌كند و به دنبال احیای حقوق ملت است
و فراموش نكرده است كه چه عهدی با مردم بسته است. مردم متوجه
تلاش‌های دولت خواهند شد و قدردان خواهند بود. چرا که آنها به
مشکلاتی که دولت بر سر وعده خود دارد واقف هستند
مطبوعات به چه میزان در توسعه یافتگی موثر هستند و می‌توانند
به ایفای نقش بپردازند؟
یكی از شاخص‌های توسعه یافتگی همان‌گونه كه در ابتدای بحث به
آن اشاره شد، رسانه‌هاست و همچنین وجود نهادهای مدنی كه
بتوانند با ذكر مشكلات و داشتن نگاه انتقادی به رشد و توسعه و
بهبود وضعیت و ترویج قانون‌گرایی كمك كنند. مطبوعات نیز هر دو
ویژگی را دارند یعنی هم نهاد مدنی محسوب می‌شوند و هم با نظارت
بر امورات كشورو بیان مسائل می‌توانند هشداردهنده‌های خیلی
خوبی برای دولت باشند لذا توقیف مطبوعات و برخوردهای خارج از
روال قانونی با آنها كه منجر به ایجاد محدودیت برای بیان مطالب
از سوی آنها می‌شود، به گونه‌ای مسیر خلاف توسعه است. متاسفانه
عده‌ای متوجه شرایط امروز دنیا نیستند كه امروز هر شهروند به
دلیل پیشرفت تكنولوژی ارتباطات می‌تواند یك رسانه باشد. آن قدر
حجم سایتها، خبرگزاری‌های داخلی و خارجی افزایش یافته است كه
اینگونه عملكردها سبب بی‌اعتمادی مردم می‌شود.
پیک نت 25 فروردین |
