|
پاتریک کاکبورن نویسنده با تجربه خاورمیانه ای روزنامه انگلیسی
ایندپندنت در آخرین مقاله اش در این روزنامه نوشته:
"ترکیه می رود که در سوریه وارد مداخله نظامی شود." پاتریک
کاکبورن مدعی است با توجه به سنگین شدن وزنه به سود بشار اسد و
احتمال تسخیر مناطق مرزی ترکیه توسط قوای کرد، "اردوغان بجای
پذیرش شکست خود، مداخله نظامی را ترجیح خواهد داد."
وی در ادامه چنین نوشت:
"یک ماه قبل از سرنگون شدن یک جنگنده روسی در مرز دو کشور
ترکیه و سوریه، بخش اطلاعاتی نیروهای مسلح روسیه چنین نقشه ای
از جانب ترکیه را به اطلاع ولادیمیر پوتین رسانده بود. ولی
ظاهرا پوتین بهای چندانی به این گزارش نداد. به احتمال زیاد وی
معتقد بود که ترکیه هرگز خواهان کشاندن روسیه به یک حرکت
گسترده نظامی در سوریه نمی باشد. ولی در 24 نوامبر جنگنده
اف-16 ترکیه بمب افکن سوخو-24 روسیه را هدف موشکی قرار داد و
خلبان آن که با چتر نجات از هواپیما خارج شده بود نیز با شلیک
گلوله کشته شد. در این حادثه تمامی رد پاهای یک تله آشکار است.
ترکیه مدعی شد مقابله اش به سبب نقض 17 ثانیه ای حریم هوایی اش
توسط جنگنده روسی بوده. ولی جنگنده های ترکیه با پرواز در
ارتفاع کم و به این طریق با مخفی نگه داشتن خود (از دیدرس
رادار) کارشان را کردند.
ترکیه با این عملش به نوعی چنین عنوان کرد که در جهت انجام
وظیفه خاصی اقدام نموده. این اولین بار بعد از جنگ کره
(1950-1953) بود که یک جنگنده روسی توسط قوای هوایی وابسته به
ناتو سرنگون شد. این از آن جهت حائز اهمیت بود که ترکیه نشان
داد تا چه حد خواهان حفظ و پیشبرد مقاصدش در جنگ داخلی سوریه
است. هم اکنون بیش از دو ماه از سرنگونی جنگنده سوخوی روسیه می
گذرد و اخیرا ترکیه مجددا مدعی نقض دوباره حریم هوایی اش در
ظهر جمعه گذشته توسط روسیه شد. روسیه ضمن تکذیب این بیانیه آن
را تحریک آمیز معرفی کرد. واکنش های ترکیه در خصوص "نقض حریم
هوایی اش" نشان از آن دارد که "منافع زمینی ترکیه در سوریه
بیشتر در خطر است."
جنگ داخلی سوریه به نقطه بسیار بحرانی رسیده. فقط در یک سال
اخیر قوای کرد یگان های مدافع خلق نیمی از سوریه واقع در مرز
ترکیه را به تصرف خود درآورده اند.
محور اصلی تدارکاتی داعش یعنی تل ابیض ژوئن گذشته به تصرف
کردها در آمد. هم اکنون بخش بینابینی دجله- فرات در مرز ترکیه
در دست قوای کرد می باشد. یگان های مدافع خلق با حرکت از غرب
به سمت جرابلوس می رود که خطوط تدارکاتی داعش و سایر نیروهای
مسلح را مسدود سازد.
هر چند عبور قوای مسلح کرد به غرب رودخانه فرات خط قرمز ترکیه
است ولی بدنبال تصرف سد تشرین توسط "نیروهای دمکرات سوریه" که
یگان های مدافع خلق بخشی از این نیرو است و تهدید شهر "منبیج"
که از نقاط مهم تدارکاتی داعش است، آنکارا عکس العملی نشان
نداد. و هم اکنون کردهای سوریه در حال بررسی تصرف منطقه
"آفرین" در شمال حلب و اتصال آن به مواضع شرقی هستند.
احتمالا در ماه های آینده پیروز اصلی این تخاصم که در عین حال
آینده منطقه را نیز رقم خواهد زد مشخص خواهد شد.
قوای بشار اسد با حمایت و پشتیبانی روسیه در چندین جبهه در حال
پیشروی است و تلاش 5 ساله اردوغان برای ساقط کردن بشار اسد با
توسل به حمایت از مخالفانش می رود که نقش بر آب شود.
ترکیه بر خلاف نظر روسیه و ایالات متحده خواهان لشکرکشی به
سوریه است و خواهان قرار دادن جهانیان در یک کار واقع شده.
ظاهرا برای اردوغان سرافکندگی خطیر تر از عدم ارسال لشکر به
سوریه است!
"جراد شالیند" متخصص فرانسوی در جنگ های چریکی خاورمیانه هفته
گذشته در مصاحبه ای در شهر اربیل مدعی شد: "در صورتیکه رهبر
کنونی ترکیه اردوغان نمی بود، ترک ها مداخله نظامی را ترجیح
نمی دادند. ولی با توجه به اینکه رهبر اردوغان است احتمال چنین
لشکرکشی به شمال سوریه از جانب ترکیه بسیار جدی است." اردوغان
بدنبال هر پیروزی اش در انتخابات داخلی همواره در صدد جدیت
بخشی به این آرزویش بوده. وی در انتخابات اول نوامبر با قرار
دادن جبهه مخالفش بر علیه کرد ها عملا آرا را به سمت خود جذب
کرد.
مداخله مستقیم نظامی در سوریه حاوی ریسک ها (مخاطره ها) است.
ولی از نظر جراد شالیند چنین حرکتی از جانب روسیه غیر قابل
قبول می باشد. روسیه دارای قدرت بزرگی در آسمان و زمین سوریه
است. ولی احتمالا در ذهن پوتین حرکت نظامی در سوریه دارای
مرزهایی قطعی نیز می باشد.
یکی از رهبران با تجربه سیاسی "حرکت کرد" مقیم در اروپا به
نام "عمر شیخ موس" معتقد است: "کردهای سوریه باید متوجه این
نکته باشند که روسیه و یا ارتش سوریه هرگز بخاطر آنها وارد جنگ
با ترکیه نخواهند شد." وی ضمن تاکید بر اینکه حزب اتحاد
دمکراتیک سوریه نباید قدرتش را غلو کند یادآور شد که واکنش های
اردوغان غیر قابل پیش بینی است.
با این حال از نظر سایر رهبران سیاسی حرکت کرد، مداخله نظامی
ترکیه در سوریه غیر محتمل است. از نظر ایشان در صورتیکه ترکیه
چنین نیتی می داشت آن را قبل از ساقط کردن جنگنده روسی عملی می
کرد. روسیه پس از سقوط جنگنده اش توسط ترکیه توان نظامی اش در
آسمان سوریه را قوی تر نمود و روش خصمانه تری در قبال ترکیه
اتخاذ کرد. و بدنبالش پشتیبانی و حمایت بیشتری از قوای سوریه
خصوصا در لاذقیه و حلب را آغاز کرد.
با توجه به شرایط کنونی، کردهای سوریه هم اکنون در فکر گام
بعدی هستند. بدلیل نیاز زمینی ایالات متحده جهت مقابله با
داعش نیمه دولت "روژوآ" به طرز انفجاز آمیز و سریعی بزرگتر
شد.
در مقاطعی پیشروی قوای دمکراتیک سوریه به سمت "منبج" (شهری
واقع در غرب رودخانه فرات) هم مورد پشتیبانی روسیه و همچنین
مورد پشتیبانی آمریکا قرار گرفت. هم اکنون در شطرنج بحرانی
کنونی سوریه هم در دولت مرکزی و همچنین کردها دارای دشمن واحدی
هستند. با این حال هر دو می دانند که ادامه این وضعیت برتر فقط
تا پایان جنگ دوام خواهد آورد.
چنین به نظر می رسد که در صورت عدم مداخله جدی از جانب ترکیه
پیروزی از آن بشار اسد و متفقینش خواهد بود. حمایت روسیه،
ایران و حزب الله لبنان عقربه را به سود بشار اسد گردانیده
است.
عربستان سعودی، قطر و ترکیه به عنوان سه نیروی سنی مذهب منطقه
در سیاست حمایت از مخالفین بشار اسد عملا شکست خورده اند. و از
جانبی طول عمر این سیاست نیز مشخص و واضح نیست.
سعودی ها از طرفی در باتلاق جنگ یمن گیر کرده اند. و از طرف
دیگراحتمال باقی ماندن قیمت نفت زیر 30 دلار مبدل به مخاطره و
ریسک بزرگی برای این کشور گشته است.
در این بین تخمین و حدس استراتژی قطر در این خصوص بسیار مشکلتر
است. "درک و تحلیل قطر همواره سخت بوده. سیاست خارجی قطر بیشتر
تجملاتی و متظاهرانه است." خرید ساختمان های نامدار و کلوپ های
ورزشی از جانب قطر نشانه ای از همین سیاستش است.
همه قوا چه در عراق و چه در سوریه بیش از حد اعتماد بنفس از
خود نشان داده و دست خود را بالاتر گرفته اند. و پیروزی های
کوتاه مدت را نشانه پیروزی های بلند مدت دانسته اند. این حس نه
تنها شامل حال ابر قدرتی چون ایالات متحده بدنبال اشغال نظامی
عراق در 2003 بلکه شامل حال قوای کرد سوریه در پی پیروزی های
اخیرش بر علیه داعش نیز می شود.
شاید دلیل اصلی برتریت نسبی کنونی ایران سیاست های گام به گام
و احتیاط آمیزش می باشد. و در مقابل آخرین کشور منطقه که با
توجه به قابلیت مداخله مستقیم نظامی می تواند حوادث سوریه را
در مسیری متفاوت رقم زند ترکیه است. با توجه به بسته شدن مرحله
به مرحله مرز بین ترکیه - سوریه نمی توان این احتمال را نادیده
گرفت. با این حال بحران کنونی سوریه آنچنان بعدی خارجی به خود
گرفته که نقطه نهایی را روسیه و ایالات متحده خواهند گذاشت.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 15 بهمن |
