در آن سالهای دور و پس از پایان سلطنت قاجارها و آغاز سلطنت
پهلوی ها، در تهران نام سه شاعر بزرگ ایران را بر سه خیابان
گذاشتند. خیابان اسمال (اسماعیل) بزار شد خیابان مولوی. خیابان
علاء الدوله شد خیابان فردوسی و خیابان لختی ها شد خیابان
سعدی.
حالا آنچه را که نمادی است باقی مانده از آن سالهای دور دارند
ویران می کنند. از جمله در خیابان سعدی. خیابانی که استاد (نه
به معنای رایج شده در جمهوری اسلامی) سعید نفیسی در باره این
خیابان می نویسد:
به خیابان سعدی، خیابان «لختی» میگفتند؛ زیرا در سراسر آن یک
دکان هم وجود نداشت. این راسته که بعدها شد خیابان در اواخر
سلطنت قاجاریه و اول پهلوی، خیابانی خلوت و عاری از سکنه بود و
رفت و آمد در آن کم صورت میگرفت. تا آنجا که در روز روشن در
آن خیابان جیب برها آدم را لخت میکردند و از این رو کسی
جرات نمیکرد پا به این خیابان بگذارد. به همین جهت به آن می
گفتند خیابان لختی .»
کمپانی «سینگر» در این خیابان، نخستین ساختمان جدید را بنا
نهاد و بدنبال آن ساختمانهای معروف خیابان سعدی، از جمله
خودرو آمریکایی «دوج» در آن تاسیس شد.
با این مقدمه، می خواهیم خلاصه گزارشی را که خبرگزاری ایسنا از
ویرانی و نابودی بناهای قدیمی این خیابان منتشر کرده را منتشر
کنیم. از جمله این که تزئینات آجری ارزشمند در ابتدای خیابان
سعدی درحال نابودی است. بهانه این نابودی پروژه مرمت، ساماندهی
و پاکسازی جدارههای این خیابان است.
با پروژه «پیرایش و آرامسازی پهنه خیابانهای تهران» توسط
سازمان زیباسازی از ابتدای امسال بافتهای قدیمی تهران نابود
می شود.
نوبت رسیده است به ویرانی گچبریهای باقیمانده در بالای برخی
مغازهها خیابان سعدی. آجرهای قدیمی و منحصربه فرد شکسته و
خرد می شود.
این ویرانسازی در خیابان ناصرخسرو در حد 50 در صد است، اما در
خیابان سعدی عملا آنچه از گذشته باقی مانده را نابود میکنند.
کتیبه کاشی «توانا بود هر که دانا بود» که سر در یکی از
ورودیهای مدرسه دارالفنون در خیابان ناصرخسرو بود ویران شده
است. کتیبه کاشی با امضای «خاک نگار» زیر این مصرع از شعر
فردوسی دارد، "در سال 1313"
پیک نت 7 دی |