|
اندیشکده بروکینگز در گزارشی به قلم سرگئی الکساشنکو نوشت
:
سه بازیگر کلیدی بیرونی هستند که پول زیادی در قمار سوریه به
میان آورده اند؛ آمریکا، روسیه و ایران. هر کدام از اینها می
خواهد بر چگونگی و شرایط پایان یافتن جنگ داخلی سوریه و نیز
ترسیم مسیر آینده این کشور تاثیر بگذارد.
منافع این سه بازیگر با هم متفاوت است، اما امکان همکاری، به
ویژه در امتداد خطوط دوجانبه (آمریکا-روسیه، آمریکا-ایران،
روسیه-ایران) وجود دارد.
ائتلاف روسیه
-
ایران محتمل ترین ائتلاف میان این سه بازیگر است که علت اصلی
آن تحمل دیپلماتیک اندک آمریکا در برابر بازیگران دیگر است.
دو
کشور مشترکات زیادی دارند که آنها را با هم متحد کند. روابط
اقتصادی روسیه-ایران به عنوان دو کشور همسایه نزدیکتر از روابط
اقتصادی کشورهای دورافتاده تر است. آنچه این مناسبات اقتصادی
را بیشتر تقویت می کند داشتن بازاری است که محصولات دو کشور آن
را تکمیل می کند: روسیه بسیاری از انواع محصولات را که ایران
وارد می کند یا به زودی وارد خواهد کرد ، مانند مواد مرتبط با
هوانوردی ، فناوری تولید برق (از جمله نیروگاههای هسته ای) ، و
خودرو، تولید می کند.
هرچند روسیه و ایران در بازار بین المللی نفت رقبای هم هستند،
هزینه تولید نفت هر دو آنها پایین است و برای همین آنها هر دو
می خواهند قیمت های پایین تا حد معقول و منطقی، موجب حذف رقبای
آمریکای شمالی از میدان بشود. با توجه به نیاز ایران به احیای
صنعت نفت خود ، این کشور ممکن است -- مثل عراق در گذشته -- از
حضور همه بازیگران بین المللی برای رقابت در مناقصه های دولتی
استقبال کند. همانطور که در عراق مشاهده کردیم ، برخی شرکت های
روسی ممکن است در مناقصه ها برنده شوند
روسیه و ایران در بسیاری جهات همسویی دارند. هیچ گونه تضاد
منافع میان روسیه و ایران در سوریه وجود ندارد که این دو کشور
را در آنجا محکوم به شکست بکند. برخی از دلایل آن اینها هستند:
-
هر دو کشور از مفهوم «حوزه نفوذ» به عنوان مبنایی برای سیاست
خارجی خود استفاده می کنند، و هر دو می خواهند نفوذ آمریکا را
به ترتیب در سطح جهانی و در منطقه کاهش دهند.
-
هم روسیه و هم ایران بشار اسد رئیس جمهور سوریه را شریکی مهم
می دانند و می خواهند او در آینده حاکم یک سوریه یکپارچه باشد.
وقتی یک سیاستمدار (یا ژنرال) سوری دیگر در نهایت به عنوان
جانشین اسد ظاهر می شود، او احتمالا مورد قبول هر دو کشور
روسیه و ایران خواهد بود -- مشروط بر اینکه سنی یا تحت حمایت
آمریکا نباشد.
-
ایران به مدت نزدیک به
40
سال توانایی چشمگیر خود را برای حفظ ثبات و نظم داخلی در میان
اوضاع و شرایط نامطلوب محیط بیرونی نشان داده است.
-
منافع عملی روسیه - یعنی پایگاههای نظامی و قراردادهای
تسلیحاتی -- منافع ایدئولوژیک ایران یا تمایل این کشور را برای
تبدیل شدن به قدرت برتر منطقه تضعیف نمی کند. ایران ، به ویژه
پس از لغو تحریم ها، به دنبال نوسازی نیروهای مسلح خود خواهد
رفت. روسیه ممکن است بهترین شریک ایران در این حوزه باشد.
در حالی که روسیه و ایران مناسبات و روابط خود را تقویت می
کنند، آمریکا نیاز دارد که منافع خود را در سوریه (و منطقه
بزرگتر خاورمیانه) شناسایی کند و بر اساس آن
به یک سیاست دراز مدت برسد . اگر آمریکا نتواند این کار را
بکند، ممکن است به زودی با تحول بسیار نامطلوبی مواجه شود. شکل
گیری یک ائتلاف عملگرایانه و سودمند دوجانبه میان روسیه و
ایران که روابط بین الملل را تکان خواهد داد. رمانی می گوید
چنین ائتلافی نمی تواند پایدار باشد؛ من مخالفم. اما حتی اگر
استدلال او را بپذیریم، این کار نیاز
آمریکا را برای یافتن یک رویکرد جامع تر برای مواجهه با اوضاع
خاورمیانه کم نمی کند.
پیک نت 4 آذر |
