|
رئیس
جمهور ترکیه "اردوغان" سناریو نویس نیست ولی بازیگر چیره دستی
است. او وارث سیاستی است که در سال های دهه پنجاه میلادی توسط
نخست وزیر وقت "ادنان مندرس" پایه ریزی شد و سپس در سال های
دهه هشتاد توسط "تورگوت اوزال" رهبری شد.
یکی از محورهای سیاست تبلیغاتی اردوغان "فلسطین دوستی و
اسرائیل ستیزی" می باشد و با توجه به شطرنج سیاسی کنونی در
مدیترانه شرقی که بحران داخلی سوریه تنها یکی از بازتاب های
این شطرنج است، نگاهی کوتاه به روابط ترکیه-اسرائیل شاید ضروری
باشد.
آغاز "تیرگی" روابط ترکیه و اسرائیل (در دوران حکومت حزب عدالت
و توسعه) به کشته شدن "شیخ احمد یاسین" بنیانگذار "حماس" باز
می گردد. وی طی بمباران هلیکوپترهای اسرائیل در 22 مارس 2004
کشته شد. ترکیه به کشته شدن او اعتراض کرد.
کنفرانس اقتصادی 29 ژانویه در شهر "داووس" سوئیس یکی از نقاط
عطف در "تیرگی" روابط بین اسرائیل و ترکیه بود. در یک نشست
تلویزیونی با حضور شیمون پرز، اردوغان به بهانه اینکه مجری
برنامه در قبال دادن 25 دقیقه وقت به پرز فرصت کافی به وی
نداده با اجرای یک شو تلویزیونی که به "وان مینوت" (یک دقیقه)
معروف است
ضمن شعارهای تند بر علیه شیمون پرز جلسه را
ترک کرد و گفت :" من از این پس پایم را به داووس نخواهم گذاشت."
یک سال بعد در 31 ماه مه 2010 یک کشتی به نام "مرمره آبی" که
ظاهرا حامل کمک های انسانی از ترکیه به غزه بود در سواحل
فلسطین مورد حمله هلیکوپترهای نظامی اسرائیل قرار گرفت و حدودا
ده نفر کشته شدند و این اوج "تیرگی" رابطه ترکیه با اسرائیل
بود.
اردوغان در 18 جولای 2014 پس از مراسم نماز جمعه در جمع عده ای
خبرنگار گفت: "دولت اسرائیل تروریست است و بر اساس نقشه راهمان
تفاهم بین ترکیه و اسرائیل غیر ممکن است. تا مادامی که بنده در
انجام وظائف سیاسی ام هستم دیدگاه و نظر مثبتم نسبت به اسرائیل
غیر قابل تصور است."
وی شش روز بعد در مصاحبه ای با شبکه خبری سی ان ان بین المللی
ضمن تکرار بیاناتش گفت: "سیاست نسل کشی اسرائیل حتی از هیتلر
نیز بدتر است. از نظر ما دولت اسرائیل یک دولت تروریست است."
در اینجا ذکر این نکته نیز ضروری است که درست یک ماه بعد در
دهم ماه آگوست 2014 انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد و اردوغان
پیروز شد!
علی رغم تمامی این شعارها و پیام ها و شوهای خبری- تلویزیونی
اردوغان آنچه که در پشت پرده روابط ترکیه- اسرائیل گذشت و می
گذرد (و یقینا خواهد گذشت) حائز اهمیت بیشتری است. هر چه بر
دامنه این گونه نمایش های "ضد اسرائیلی" اردوغان و حکومتش
افزوده تر می شود بر ابعاد روابط اقتصادی و نظامی بین دولتین
هم
افزوده تر می شود.
در سال 2007 حجم معاملات نظامی بین دو کشور جهت ترمیم و خصوصا
به روز کردن جنگنده های ترکیه توسط اسرائیل بالغ بر دو میلیارد
دلار بود. در 10 ماه مه 2010 یعنی دقیقا 20 روز قبل از کشته
شدن کمک رسانان به غزه در کشتی "مرمره آبی" دولت ترکیه با عدم
وتو عملا متضمن وارد شدن اسرائیل به "سازمان همکاری اقتصادی و
توسعه" شد. یاد آوری کنم که این سازمان در سال
1948
توسط ایالات متحده آمریکا تحت عنوان "سازمان همکاری اقتصادی
اروپا" جهت بازسازی اروپای پس از جنگ دوم جهانی تاسیس شد و یکی
از اهدافش مبارزه با کمونیسم بود.
اردوغان و نخست وزیرش "احمد داود اوغلو" بدنبال احساس خطر از
جانب روسیه
خصوصا در زمینه گاز، راهی قطر و آذربایجان و
ترکمنستان شدند. هنوز قرارداد جدیدی منعقد نشده ولی بدنبال
تیرگی روابط گازی بین اسرائیل و مصر انتقال ذخایر گازی منطقه
ای بنام "حوزه گازی لوی آتان" در سواحل اسرائیل از طریق قبرس و
ترکیه استراتژی اصلی اسرائیل شده است. خصوصا که با
توجه به منابع بسیار عظیم گازی در شرق دریای مدیترانه و سواحل
اسرائیل هر روز منبع جدیدی کشف می شود
و برای صادرات آن خاک ترکیه برای اسرائیل بسیار حیاتی است.
اما اسرائیل سرگرم بازی دیگری است که ترس اردوغان را باعث شده
است.
بر اساس خبری به قلم "نوگا تارنوپولسکی" در
نشریه اینترنتی "میدیا لاین" بین سه کشور اسرائیل- قبرس- یونان
مذاکراتی در موارد انرژی و علوم و مبارزه با تروریسم بسته شده
است. بر اساس این نوشته از ماه ژانویه بین یونان و اسرائیل،
با توجه به ذخایر جدیدالکشف گازی مذاکراتی آغاز شده است. در
این گزارش نوشته شده: "هر چند آلکسی سیپراس با شعارهای چپ در
یونان به میدان آمد و بنیامین نتانیاهو مدعی تنهایی در
خاورمیانه است با این حال این دو مبدل به زوج های آشنا شده
اند. و این در حالی است که یونان قبل از سیپراس بیشتر در کنار
فلسطینیان بود و هم اکنون کمتر." احساس می شود خصوصا پس از
تیرگی روابط بین ترکیه و روسیه، نزدیکی اسرائیل به یونان و
قبرس به زنگ خطر دیگر برای ترکیه شده و ترکیه بیم از این دارد
که در انتقال گاز اسرائیل نیز دچار "بای پاس" شود. بنابر این
چاره ای جز دادن امتیازات بیشتر به اسرائیل نخواهد داشت. خصوصا
اینکه "مصطفی آکینجی" رئیس جمهور کنونی قبرس ترک نشین هر روز
از ترکیه دورتر و به قبرس جنوبی نزدیکتر می شود و قرار است در
ماه مه آینده اتحاد بین دو قبرس عملی شود. مصطفی آکینجی پس از
پیروزی اش در انتخابات گفته بود: "قبرس از این پس کودک خردسال
ترکیه نخواهد شد." و این خشم اردوغان را برانگیخت.
هم اکنون دیگر نه خبری از شعارهای "ضد اسرائیلی" اردوغان و
دولتش هست و نه شوها و نمایش های تلویزیونی اش.
دولت خود مختار بارزانی نفت به اسرائیل می دهد و اردوغان نفت
داعش را قاطی آن میکند. بر خلاف تمامی شعارهای "ضد اسرائیلی"
اردوغان، سه روز پیش نشستی بین مقامات عالی رتبه ترکیه و
اسرائیل در سوئیس برگزار شد و ترکیه با گرفتن قول ضمنی (در واقع
رشوه) کمک 20 میلیون دلاری اسرائیل به خانواده کشته شدگان کشتی
"مرمره آبی" خط بطلان بر "تیرگی" روابطش با اسرائیل کشید.
پیک نت
30 آذر |
