|
انتخابات
پارلمانی ترکیه هرچه بود و هر چه کردند، تمام شد و حالا باید
بتدریج در انتظار حوادث سیاسی دیگر در ترکیه بود، اما نگاهی به
نقش نیروهای چپ و یا چپ نمائی این نیروها دراین انتخابات که در
نتیجه آن بی تاثیر نبود مفید است.
سعی می کنم بر
اساس آمار این گزارش را دراختیار خوانندگان شما بگذارم.
قانون انتخابات
در ترکیه به گونه ای است که عملا راه ورود بسیاری از احزاب به
مجلس را می بندد و طبیعتا بخش بزرگی از جامعه امکان فرستادن
نماینده به آن را از دست می دهد. پارلمان ترکیه متشکل از 550
کرسی است و علی رغم تعاریف متعارف از دموکراسی نمی توان انتظار
حضور 550 حزب در آن را داشت.
پس از کودتای 12
سپتامبر 1980 در ترکیه، جهت تضمین ثبات سیاسی، قانون انتخابات
به گونه ای تغییر داده شد که "یک حزب به شرطی می تواند نماینده
در مجلس داشته باشد که در انتخابات توانسته باشد 10 درصد از کل
آرای کشور را کسب کند." هرچند سد انتخاباتی به اشکال متفاوت در
بسیاری از کشورها موجود می باشد، با این حال علیرغم اینکه این
سد در کشورهای اتحادیه اروپا به طور متوسط 5 در صد می باشد در
ترکیه 10 درصد است. به این دلیل عملا حد اکثر 4 حزب امکان راه
یابی به مجلس را دارند. در چنین شرایطی بسیاری از رای دهندگان
بهتر است به حزبی رای دهند که:
1- به افکار و
خواست هایشان نزدیکتر است.
2- احتمال عبور
از سد 10 درصدی اش وجود دارد.
فعلا به تحلیل
نتایج و دلایل چنین نتیجه ای نمی پردازم و آن را به آینده
موکول می کنم. با این حال مایل به طرح گزارشی در خصوص آرای
برخی احزاب چپ کمونیستی در انتخابات اخیر هستم.
جای شک نیست که
چهار حزب پیروز در انتخابات اخیر هر کدامشان جایگاه ویژه ای در
طیف سیاسی دارند. طیف راست شامل دو حزب عدالت- توسعه و "حرکت
ملی گرا" بود و طیف چپ شامل دو حزب جمهوریت خلق و دموکراتیک
خلق ها. که در دیدگاه سیاسی- اجتماعی حزب دموکراتیک خلق ها در
بین سایر احزاب و خصوصا حزب جمهوریت خلق در خصوص نمایندگی
تفکرات چپ موقعیت بهتری دارد. این حزب با رقم بحرانی 10.8 درصد
توانست در انتخابات یکشنبه گذشته از سد ده درصدی عبورکرده و 59
نماینده به مجلس بفرستد که از جهاتی یک پیروزی محسوب می شود.
اما همین حزب می توانست حد اقل شش نماینده بیشتر داشته باشد و
در مقابلش حزب عدالت و توسعه به جای 317 نماینده صاحب 311 شود
و آن هم نه با آرای شهروندان کرد در روستاها بلکه با مختصر
آرایی از برخی روشنفکران چپ ساکن در مراکز شهری.
در انتخابات
اخیر "حزب کمونیست" و "حزب رهایی بخش خلق" که هر دو ریشه در
"حزب کمونیست ترکیه" (که هم اکنون وجود خارجی ندارد) دارند با
لیست نامزدهای مستقل وارد مبارزه انتخاباتی شدند. "حزب
کمونیست" صاحب 54 هزار رای و "حزب رهایی بخش خلق" 85 هزار رای.
حال نظرتان را به برخی از آمار جلب کنم.
1- در شهر
آنتالیا حزب دموکراتیک خلق ها با کمبود 1011 رای یک کرسی را از
دست داد. در حالی که مجموع آرای دو حزب کمونیست در همین شهر
3250 بود!
2- حزب
دموکراتیک خلق ها در استانبول با 4869 کسری رای دو کرسی را از
دست داد. در حالی که دو حزب کمونیست در همین شهر صاحب 13351
رای شدند!
3-
اگر در شهر "اورفا" حزب دمکراتیک خلق ها می توانست 2307 رای
بیشتر کسب کند صاحب یک کرسی بیشتری می شد. مجموع آرای دو حزب
کمونیست 2991 بود.
4- در شهر "تونج
علی" حزب دموکراتیک خلق ها برای داشتن یک نماینده بیشتر احتیاج
به 168 رای داشت و مجموع آرای دو حزب فوق الذکر 194 بود.
و از همه این
مثال ها برتر:
5- اگر در شهر
"مرسین" حزب دموکراتیک خلق ها می توانست فقط 93 رای بیشتر
بیاورد صاحب یک نماینده می شد و این در حالی است که تعداد آرای
دو حزبی که از درون حزب کمونیست ترکیه بیرون آمده اند در این
شهر 1229 و آرای حزب رهایی بخش خلق ها 1936 بود!
نمی خواهم اشاره
به برخی از جریانات چپ که کلا انتخابات را تحریم کرده بودند
بکنم. عملی که کاملا به سود حزب عدالت و توسعه اردوغان تمام
شد.
با این مقایسه
آماری که ارائه کردم حزب دموکراتیک خلق ها یقینا می توانست
صاحب حداقل 10 کرسی بیشتر در مجلس بشود. 10 کرسی را نباید دست
کم گرفت. چرا که در بسیاری از نشست های حساس در مجلس نیم کرسی
هم سرنوشت ساز است.
به این ترتیب برخی چپ روی ها در انتخابات اخیر به سود دولت کار
ساز شد!
پیک نت
14 آبان |
