دیدار دانشجوئی با خاتمی

افراط را باید سرجایش نشاند

به گزارش "خاتمی مدیا"، خاتمی در دیدار با اعضای انجمن فرهنگ و سیاست دانشگاه شیراز طی سخنان مشروحی اصول پایه ای اتحاد و جبهه را برای اصلاح طلبان جهت شرکت در انتخابات اعلام کرد. این سخنرانی مشروح را با هدف دسترسی سریع تر به مهم ترین نکات مطرح شده در آن خلاصه کرده ایم که می خوانید:

«قدرت انسان ها را به بردگی می کشد. یعنی کسی که قدرت دارد، می خواهد که همه انسان ها تابع او باشند، در مقابل او هیچ اراده ای نباشد، اراده برتر او باشد و او تصمیم بگیرد و در مقابل هیچ مساله ای هم مسوول نباشد. بنابراین همه چیز را ابزاری نگاه می کند. اگر دین را مانع خود بداند، به حذف دین در عرصه اجتماعی می پردازد و اگر قدرت حذف دین را نداشته باشد، به تحریف دین و تبدیل دین به ابزاری در خدمت قدرت می پردازد. به اخلاق نیز به همین صورت نگاه می کند. اخلاق نیز همان است که قدرت را تایید و تقویت کند، فریب و دروغ اگر سبب منسجم تر و با ثبات تر شدن قدرت شود، مجاز است و نیز اگر لازم باشد که قدرت برای حفظ خود به دروغ و تزویر توسل پیدا کند، آن را هم انجام می دهد. یعنی کار ضد اخلاقی به نام اخلاق انجام می شود یعنی ریا.

قدرت در طول تاریخ، جنایت های بزرگی انجام داده است و متاسفانه همان تعبیری که به آن اشاره کردم در طول تاریخ دیده شده است. قدرت به این شکل بوده و کسانی قدرت را به دست می آوردند و بعد برای حفظ قدرت جبارانه خود، به همه چیز متوسل می شوند. قدرتی که در اینجا معنا کردم، عین جباریت و زورگویی است. در طول تاریخ این شکل از قدرت دیده می شود.

«السلطان ظل الله» را نیز اینگونه می توان معنا کرد که سلطان باید سایه خدا بر زمین باشد. خلق خدا همه بندگان خدا هستند و سایه خدا باید بر سر آنها باشد. انسان ها را کشته، چشم ها را درآورده، نسلی را نابود کرده و بعد این فرد، سلطان و ظل الله می شود.

بسیاری از تروریست ها در ایران قبل از انقلاب، آمریکایی ها را می کشتند و بعد از انقلاب مورد حمایت کسانی واقع شدند که افراد آنها را در دنیا کشته بودند یا حتی خود آنها آمدند در مقابل رقیبشان تشکیلاتی را درست کردند که وقتی گسترش پیدا کرد، دامن آنها را هم گرفت و دستآوردهای خود آنها مورد لطمه واقع شد. مگر مساله ائتلاف برای جنگی که رییس جمهور نومحافظه کار و نئوکان آمریکایی می گفت، جنگ علیه طالبان و القاعده نبود؟ القاعده و طالبان کجا به وجود آمدند؟ همان افغان العرب است که خود غربی ها درست کردند، وقتی که رقیبشان شوروی در آنجا بود. وقتی شوروری رفت، این گروه ها آن منطقه را رها نکردند؛ آمدند و با خود آنها هم درگیر شدند و خود پدیدآورندگان در مقابل آنها قرار گرفتند. امروز هم نظر من این نیست که داعش، النصره و امثال آن را غربی ها برنامه ریزی و مهندسی کرده و رشد داده اند بلکه این گروه ها از دل همان جریاناتی بیرون آمده اند که روزی غربی ها برای از بین بردن رقیب خود ساخته بودند و امروز دامن خود آنها را گرفته است.

بعنوان گفتگوی تمدن ها که من مطرح کردم، می خواستیم این پارادایم را تغییر دهیم. ما علاقه مندیم سیاست، فرهنگی شود، نه فرهنگ، سیاسی؛ البته سیاست جایگاه خود و فرهنگ نیز جایگاه خود را دارد اما تعامل این دو با یکدیگر به گونه ای باشد که فرهنگ روی سیاست اثر بگذارد، نه اینکه سیاست بخواهد از فرهنگ ابزار درست کند.

در ایران اگر اصلاحات درست معنا شود، هیچ اشکالی ندارد که خود آن نیز در مفاهیم، تحول و در طول زمان کمال پیدا کند. خود اصلاحات نیز می تواند مشمول اصلاحات باشد، نباید یک تعصب نوستالژیک، منطقه ای، حزبی و باندی نسبت به آرمان ها، تشخیص ها و تحلیل های خود داشته باشیم. ما تشخیص خود را می دهیم و سعی نیز می کنیم که این تشخیص خود را مستند و مستدل کنیم. با گذشت زمان مشخص می شود که می توان این را تکامل بخشید و مفاهیم تازه ای را آورد.

وی با بیان اینکه اصلاحات، بسته و متصلب نیست افزود: اصلاحات ممکن است در محتوا هم در طول زمان تحول پیدا کند، چه برسد به روش. اگر با تدبیر این کار را می کردیم شاید هزینه کمتری داشت، اما این تغییر روش به ما تحمیل هم شد. ما تغییر روش هم داده ایم، اما اگر این تغییر روش با آگاهی، بررسی و نقد درون خود بود شاید می توانستیم کم هزینه تر انجام دهیم. به هر حال ما نیز فکر می کنیم و بعضی شیوه های مناسب تر را با توجه به واقعیت در نظر می گیریم. همچنان که امروز روش ها منطقی تر شده است. روش ها به این صورت شده است که ما همه قبول کنیم کشور متعلق به خود ماست و همه جریانات باید در عرصه حضور داشته باشند. ما به حذف نیندیشیم، گرچه هیچ وقت نمی اندیشیدیم اما شاید در عمل گاهی این مساله حذف را به کار بردیم، ما هم خودی و غیر خودی کردیم.

امروز صحبت از افراط و افراط گرایی می شود که پدیده ای بسیار بد است، اما با ابراز ناخشنودی ما که افراطیگری از بین نمی رود. افراط را باید در جای خود نشاند. فاجعه آنجاست که جریان افراطی، تندرو و تنگ نظر خود را عین انقلاب و اسلام و منافع ایران ببیند و بخواهد دیگران را حذف کند، این بد است.

شرکت در انتخابات حق همه ماست؛ و همه باید این حق خود را اعمال کنند؛ بنابراین هیچگاه با صندوق رأی نباید قهر کرد. ممکن است روزی حتی به یک نفر از افراد مد نظر بخشی از جامعه اجازه حضور در عرصه را نداده باشند اما رأی را باید داد که این صندوق حفظ شود تا روزگاری که تجربه عاقل ترمان کرد، بتوانیم از این حق خود استفاده کنیم. این یک روش اصلاحی است.

اصلاحات یک جریان تاریخی است و در طول تاریخ ما وجود دارد و حدود 200 سال سابقه در این مملکت دارد.

این گونه نباشد که به اختلاف نظرها و اختلاف سلیقه ها دامن زده شود یا جریانات اصلاح طلب بخواهند سهم خواهی کنند. ما باید حق خواهی کنیم. یک مجلس مقتدر کارشناس توانا مورد نظر است که بتواند وظایف خود را که در قانون اساسی مطرح است به خوبی عمل کند، تابع جریانات بیرون از خود نباشد، نسبت به دولتی که با شعارها و رویکردها از مردم رأی گرفته است، خیرخواه و حامی و در عین حال ناظر باشد. ناظر می تواند سئوال کند، نه تنها از دولت به این دلیل که دولت از همه مظلوم تر است بلکه مجلس بر همه ارکان نظام می تواند نظارت کند. ما چنین مجلسی می خواهیم. باید متحد و در کنار هم باشیم و سعی کنیم یک حرف را بزنیم. بنده در انتخابات دخالت نمی کنم، فقط یک رأی دارم و رأی خود را خواهم داد اما همه تلاش خود را برای اتحاد و انسجام میان نیروها به کار میبرم و اصلاح طلب ها در زمان انتخابات باید یک حرف بزنند. »

پیک نت 23 شهریور