|
آنچه میخوانید بخش مهمی
از
گفتگوی محمد جواد ظریف با روزنامه دنیای اقتصاد است که پیش از
حرکت به طرف لوکزامبورک برای آخرین دور مذاکرات اتمی برای
توافق نهائی انجام شده است:
ظریف- اتفاقاتی در طول
سالهای گذشته افتاده که من نمی‌خواهم باز هم وارد آن شوم. در
سپتامبر 2003 آژانس ایران را بعنوان یک مورد خاص مطرح کرده
است. در نوامبر 2004 اعلام کرد که آن کیس خاص به سمت حل شدن
پیش می‌رود. دوباره در نوامبر 2011 آژانس و شورای حکام ایران
را بعنوان کیس خاص معرفی کردند. این تغییراتی است که اتفاق
افتاده و ما امیدواریم که با این اقدامی که ما می‌کنیم ایران
پرونده‌اش عادی شود.
-
در
گذشته و در گفتوگو با یک هفته‌نامه خبری اشاره کرده بودید که
پس از توافق باید قطعنامه جدیدی در چارچوب فصل هفتم منشور صادر
شود. سوالم این است که با توجه به اینکه قطعنامه‌ها چندین مورد
را در بر می‌گیردکه یکی از آنها هسته‌ای است و یکی هم بحث
موشکی، قرار است در این قطعنامه جدید چه مطلبی گنجانده شود؟
آیا برنامه موشکی هم در این قطعنامه خواهد بود؟
ظریف- ما اعتقاد داریم که
موضوع موشکی هیچ ربطی به بحث هسته‌ای ایران ندارد و بحث رفاهی
ما بیرون از مذاکرات است و این را هم همواره گفته‌ایم. هنوز هم
نحوه پایان دادن به این موضوع حل‌وفصل نشده است و مشغول مذاکره
هستیم. شما می‌دانید که قطعنامه 1696 یعنی اولین قطعنامه‌ای که
علیه ایران تصویب شد، تحت ماده 40 فصل هفتم بود و از قطعنامه
1737 تا قطعنامه 1929 یعنی 1737، 1747، 1803 و 1835 و 1929 در
قالب ماده 41 از فصل هفتم منشور صادر شده است و در ماده چهل و
یکم فصل هفتم منشور اجازه اعمال فشارهای اقتصادی به شورای
امنیت داده می‌شود. الان نزدیک به 8 سال است که پرونده ایران
در آن چارچوب در حال بررسی است.
خروج ایران از آن تحریم‌ها باید براساس همان ماده 41 فصل هفتم
باشد. چاره‌ای نیست جز اینکه براساس ماده 41 جهت خروج از تحریم
ها علیه ایران و قطعنامه‌ها علیه ایران لغو و قطعنامه جدید
صادر شود. در مورد اینکه چگونه این تصمیم‌گیری بشود و چه
مفادی در قطعنامه گنجانده شود،هنوز مذاکرات ادامه دارد.
- در اتاق‌های فکر آمریکایی مثل موسسه واشنگتن، مقالاتی نوشته
شده است مبنی بر اینکه آقای اوباما بعد از امضای توافق جامع
حداقل یک سال زمان خواهد داشت تا به کنگره و جناح مخالف ایران
نشان دهد، ایران به راستی‌آزمایی پایبند است.در واقع از نظر
این اتاق‌های فکر اوباما بین 6 ماه تا یک‌سال زمان می‌خواهد تا
مخالفان داخلی را قانع کند که تحریم‌ها به تدریج لغو شوند، شما
بازه زمانی‌ای که برای تحریم‌ها در نظر گرفته‌اید، چقدر است؟
ظریف -
این یک برداشت کاملا غلط است، البته احساسم این است. متاسفانه
بعضی برداشت‌ها اشتباه است و تلاش می‌شود واقعیت مطرح شده در
متن و بطن مذاکرات قلب شود، ولی بحث مهم این است که آقای
اوباما از زمانی که این توافق اجرایی شود، شاید بیش از یک سال
رئیس‌جمهور نباشد و در این فرصت می‌تواند با نشان دادن اینکه
همه چیز دارد خوب اجرا می‌شود مثل اجرای خوب توافق ژنو از سوی
ایران اعتماد بیشتری به خیال آنها در طرف مقابل ایجاد کند. در
واقع آقای اوباما در طول مدت ریاست‌جمهوری‌اش می‌تواند اطمینان
حاصل کند که ایران در حال اجرای توافق است و این را به جناح
مخالف منتقل کند. این به معنای این نیست که این همه زمان نیاز
است تا تحریم‌ها لغو شود. تحریم‌ها باید بلافاصله بعد از
اجرایی شدن توافق لغو شوند.
- لغو یا تعلیق؟
ظریف- ببینید! لغو. ما کاری به مقررات داخلی آمریکا نداریم.
دولت آمریکا باید اجرای تحریم‌ها را لغو کند و همین اصطلاحی
است که در توافق به کار رفته است؛ باید اجرایش را متوقف بکند.
این به خاطر این است که نخواستیم وارد دعواهای داخلی آمریکا
بشویم. ما دولت آمریکا را مسوول می‌دانیم نه اینکه در کنگره چه
اتفاقی می‌افتد یا رئیس‌جمهور چه اقدامی می‌کند.
رئیس‌جمهور آمریکا این اختیار را طبق قانون اساسی دارد که
اجرای این تحریم‌ها را متوقف کند و اگر توافق انجام شود، این
مسوولیت داخلی رئیس‌جمهور آمریکا به‌عنوان یک وظیفه بین‌المللی
رئیس‌جمهور شناخته می‌شود. الان در مذاکراتی که دوستان ما
دارند، با توجه به اظهارنظرهایی که انجام شده ما داریم اطمینان
حاصل می‌کنیم که این اقدام اوباما تعهد دولت آمریکا خواهد بود
و آثارش هم این خواهد بود که تحریمی علیه کسی اعمال نشود.
-
فرمودید اگر توافق بشود،قرار است توافق نشود؟ یعنی احتمالش
هست؟
ظریف- تا روزی که توافق اعلام نشود ممکن است توافق نشود.
- چون آقای روحانی اخیرا گفتند که توافق در دسترس است.
ظریف- حتما در دسترس است. ببینید توافق حتما در دسترس است به
شرطی که طرف مقابل با واقع‌گرایی زیاده‌خواهی نکند و توافق
صورت بگیرد. اگر من الان می‌توانستم به شما قطعی بگویم که
توافق می‌شود که دیگر نیازی نبود مذاکره کنیم.
من یقین دارم که اگر توافقی صورت بگیرد هیچ دولتی در آمریکا
توان نقض آن توافق را نخواهد داشت و اگر توافق را نقض بکند،
کسی در دنیا به آن اقدام وقعی نخواهد گذاشت. ما فراموش نکنیم
که دولت آمریکا زمانی که بسیار قدرتمندتر از امروزش بود؛ یعنی
دهه 90 میلادی، تحریم‌های یکجانبه بسیار گسترده‌ای را علیه
ایران وضع کرد و نزدیکترین متحدانش آن تحریم‌ها را اجرا
نکردند. امروز متاسفانه دولت آمریکا توانسته این تحریم‌ها را
بر قطعنامه‌های شورای امنیت سوار کند و از آن طریق اینها را
وضع بکند. اگر ما توافقی داشته باشیم، نه تنها تحریمی را
نمی‌شود سوار بر قطعنامه شورای امنیت کرد، بلکه باید قطعنامه
شورای امنیت را دولت آمریکا نقض کند و من یقین دارم این اتفاق
نخواهد افتاد و اگر هم بیفتد تاثیری بر کنشگران اقتصادی نخواهد
داشت؛ بنابراین من با اطمینان قابل توجهی پیش‌بینی می‌کنم که
اگر ما توافقی داشته باشیم این توافق را دولت بعدی آمریکا
نمی‌تواند نقض بکند و اگر هم بکند، اثری نخواهد داشت.
- احتمال تمدید مذاکرات را تا چه حد می‌بینید؟
ظریف- در مورد تمدید؛ ما اعتقاد داریم که باید توافق خوبی به
دست بیاید. یعنی احساس فشار زمانی هم نمی‌کنیم، چون
آمریکایی‌ها براساس مصوبه کنگره فرصت محدودی دارند، ولی ما این
احساس را نمی‌کنیم. اگر به توافق قابل قبول رسیدیم، که همه چیز
درست می‌شود، وگرنه می‌توانیم ادامه بدهیم. البته من فکر
نمی‌کنم تمدیدی در کار باشد. اما ممکن است مقداری بیشتر برای
رسیدن به توافق زمان بخواهیم.
-
چند
درصد ممکن است بیشتر طول بکشد؟
ظریف- احتمالش این است که ما چند روزی حالا کم و زیاد نسبت به
10 تیرماه زمان نیاز داشته باشیم؛ اما من حتی در آذرماه هم با
تمدید موافق نبودم و معتقد بودم که باید مذاکرات را ادامه
بدهیم؛ چون وقتی که تمدید می‌کنیم همه صبر می‌کنند تا برسد به
چند هفته آخر برای اینکه متمرکز شوند. ما دیدیم که در لوزان هم
از سه هفته مانده به آن تاریخ، همه تلاش‌ها شدت گرفت و دوباره
الان یک، یک ماه و نیم وقت‌کشی شد، البته نه از طرف ما،
شب‌امتحانی شد؛ بنابراین ما می‌خواهیم ادامه دهیم تا به نتیجه
برسیم. این از نظر من روش بهتری است تا اینکه بیاییم تمدید
کنیم.
اصولا در هیچ‌یک از این مقاطع، تمدید کار خوبی نبوده است. ما
فرصت داریم و باید از فرصت استفاده کنیم، حالا اگر روز 10 تیر
نشد، 11 تیر، نشد 12 تیر. تا جایی که به یک توافق معقول برسیم.
-
آقای
جواد لاریجانی هم اخیرا گفته بودند که آمریکایی‌ها دوست دارند
که این مذاکرات در نیویورک، در مجمع عمومی به نتیجه برسد، برای
همین هم احتمال توافق را تا 10 تیرماه زیر 10درصد می‌دانستند؟
ظریف- من دلیلی برای چنین
چیزی ندیدم. اگر آقای دکتر لاریجانی چنین برداشتی دارند، حتما
ایشان به‌عنوان یک آدم اهل دلیل و منطق دلیلی برای خودشان
دارند که بنده لااقل نسبت به آن بی‌اطلاع هستم. خود
آمریکایی‌ها چنین چیزی را نمی‌گویند که می‌خواهند تا مجمع
عمومی طول بکشد. من هم عرض کردم که ما هم مشکلی نداریم.
- فکر می‌کنم
نشانه‌هایی وجود دارد که ایران و آمریکا به جز حوزه هسته‌ای در
حوزه دیگری هم مشغول گفتوگو هستند، آن هم یمن است. چون اخیرا
شما عمان تشریف برده بودید، در واقع گمانه‌زنی‌ها حاکی از این
بود که شاید برای این موضوع رفته بودید.
ظریف- نه من عمان برای مسائل منطقه‌ای رفته بودم و برای
گفتوگو با همسایگانمان.
- عمان ممکن است که
پیغام ما را به آمریکایی‌ها برساند؟ این امکان هست؟ شما پیغامی
به عمان داده‌اید؟
ظریف- اگر ما بخواهیم پیغامی به آمریکایی‌ها برسانیم خودمان
کانال مستقیم داریم.
پیک نت 31 خرداد |
