|
سایتی بنام جهان سوسیالیست که من اطلاع ندارم کیست و یا کیستند
تا به خوانندگان خود معرفی کنم، از من خرده گرفته است که عنوان
دلبخواهی برای ترجمه مطلب نشریه یونگه ولت درباره آخرین
سخنرانی ترامپ انتخاب کرده ام. پیش از هر سخنی این را بگویم که
همیشه عنوان مجموعه درک مترجم و یا حتی نویسنده از یک خبر و یا
گزارش و یا سخنرانی است و نه ترجمه تحت اللفظی از یک زبان به
یک زبان دیگر از یک عنوان. مثلا نشریه یونگه ولت از مجموع
سخنرانی آقای ترامپ که نکات بسیار مهمی در آن مطرح شده بود،
این بخش را که من ترجمه کردم مهم تشخیص داده بود و به زعم خود
عنوانی نیز برای آن انتخاب کرده بود. آیا آقای ترامپ عنوان
انتخاب کرده بود؟ طبیعی است که خیر! این نویسنده و یا مترجم
یونگه ولت است که برداشت خود را نوشته و من مترجم فارسی نیز
برای درک موضوع توسط خوانندگان ایرانی خود حق دارم عنوانی با
در نظر گرفتن روح مطلب انتخاب کنم که قابل درک و هضم باشد.
سایت جهان سوسیالیست نوشته است: متاسفانه متن های (توجه کنید
ایشان به یکباره تمام متون ترجمه بنده را برده اند زیر علامت
سئوال!) ترجمه ایشان کاملا مفهوم واقعی آلمانی آنرا نمیرساند
وگاهی احساس میشود دلبخواهی ترجمه شده است . مثل تیترها که
ابدا با تیتر اصلی ترجمه های ایشان عموما همخوانی ندارد و
مترجم احساس میشود دلبخواهی ترجمه کرده است ویا انچه که به
نظرش رسیده است ومفهوم آلمانی رسانده نشده است. مثلا تیتر این
است :
bombenstimmung im weißen haus
ایشان این را ببنید چه ترجمه کرده است ویا دلبخواهی نوشته است
یا زیر تیتر هم این است که گردانندگان کاخ سفید میخواهند
زرادخانه اتمی خود را گسترش دهد ودولت آلمان ظاهرا راضی است.
این تیترها وزیر تیتر ها میباشند که هیچ ربطی به تیتر ایشان که
نوشته است ندارد مبنی بر: ترامپ روی ارتش اتمی آمریکا را
متمرکز میکند . من چنین تیتری را در متن آلمانی نمیبنم. ضمن
اینکه حداقل باید یک کاما بین اتمی و امریکا بگذارند که بهتر
حد اقل این مفهوم بشود: ترامپ روی ارتش اتمی، آمریکا را متمرکز
میکند. به نظر من ترجمه های ایشان اغلب اشکال دارد. این انتقاد
کوچک جهت بهتر شدن زحمات ایشان است."
می خواهم با همه تجربه خویش در کار ترجمه آلمانی به فارسی چه
برای رادیو دویچه وله و چه بصورت مستقل (کتاب و مقاله) که در
ایران منتشر شده و عمر آن به چند ده سال می رسد خدمت "جهان
سوسیالیست" برسانم:
ای کاش بجای توضیحاتی که داده اید دست کم ترجمه ای که بنظر شما
درست است را ارائه می کردید که خواننده نا آشنا به زبان آلمانی
هم بتواند با در دست داشتن معنی دقیق آن اصطلاح و تعریضی که در
آن نهفته است در مورد انتقاد شما داوری کند. کاری که شما نکرده
اید ولی می توانید بعدا بکنید.
اینک من اصطلاح مورد نظر شما را تحلیل می کنم تا خوانندگان
تصور مشخصی هم از موضوع مورد اعتراض شما و بی انصافی نهفته در
ذات این انتقاد داشته باشند، و البته معیاری هم برای شناخت دقت
ارزیابی شما. اصطلاح
Bombenstimmung
ترکیبی است از دو واژه: بمب و اشتیمونگ. معنی بمب روشن است .
اشتیمونگ
Stimmung
در واژه نامه المانی – فارسی تالیف فرامرز بهزاد چنین معنی شده
است: حال، حال و حوصله، دِماغ، )نیز) احساس، حالت( حالت روحی).
اصطلاح "Bombenstimmung"
را فرهنگ
Duden
که فرهنگ مرجع در زبان آلمانی است چنین معنی کرده است:
Stimmung (bei einem Fest o. Ä.) ausgelassene
یعنی:"حالت شاد وخندان،با نشاط، سرحال،شنگول" بودن ( فرامرز
بهزاد). دودن در پرانتزی که برای درک بهتر معنی آورده نوشته:(
در یک جشن و نظایر آن).
بنا بر این ترجمه تحت اللفظی
Bombenstimmungمی
شود: حال یا احساس شادی، احساس خنده و نشاط ( احتمالا در یک
جشن و نظائر آن). بر اساس این مقدمات ترجمه تیتر مورد بحث چیزی
می شد مانند: "احساس شادی و نشاط در کاخ سفید" یا " کاخ سفید
شنگول است"!! آیا این عنوان بیانگر مضمون مقاله است؟ اگر ترجمه
بهتری برای آن اصطلاح دارید لطفا ارائه کنید موجب امتنان من
خواهد شد.
اما در عنوان مقاله به زبان آلمانی تعریضی نیز نهفته است که
برای آلمانی زبان می تواند حال و هوای جنگ طلبی را به ذهن
متبادر سازد – بدون آن که صریحا کاخ سفید را متهم به جنگ طلبی
کرده باشد بدون بیم از عواقب احتمالی حقوقی. ولی آیا چنان
عنوانی برای خواننده فارسی زبان هم میتواند همان معنی را داشته
باشد؟.
تغییر عنوان مطلب در روزنامه نگاری تازگی ندارد. نویسنده مقاله
آن عنوان را برای خوانندگان آلمانی با سوابق ذهنی و فرهنگی
ویژه ای که بزعم او دارا هستند انتخاب می کند.از جمله با طعنه
های تلویحی ناگفته، اما مفهوم برای اهل زبان . که همه این ها
نباید الزاما برای خواننده فارسی زبان هم مفهوم باشد.
از خیر خواهی شما هم ممنونم.
با احترام و دوستی رضا نافعی
بعنوان ختم کلام به عرض خوانندگان خود میرسانم که من اگر وقتی
داشته باشم ترجیح میدهم آن را صرف ترجمه برای مخاطبان خود کنم
تا پاسخ به فرد و به همین دلیل توضیحات بالا را به شرط پند،
بعنوان شرط بلاغ نوشتم و ادامه هم نخواهد داشت. به منتقد بالا
نیز توصیه می کنم بجای در تاریکی نشستن و سنگ پرتاب کردن، خود
دست همت به کمر زده مطالبی از همان زبانی که ظاهرا به آن آشنا
هستند را برای تنویر افکار عمومی ما ایرانیان ترجمه و منتشر
بفرمایند.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 9 اسفند |
