دیدار مشترک روسای جمهور روسیه، ایران و ترکیه در سوچی پایان
یافت و هر سه در نشستی خبری مواضع کشورشان در مورد آیندۀ سوریه
را طی بیاناتی اعلام کردند. از آنجایی که سفر روز پیش بشار اسد
به سوچی و دیدار صمیمانه اش با پوتین را نمی توان بی رابطه با
دیدار امروز روسای جمهور سه کشور تلقی کرد، بنابراین می توان
گفت هر چند بشار اسد در این نشست حضور جسمی نداشت اما روحش در
این دیدار حضور داشت. بدین جهت قبل از پرداختن به نتایج حاصل
از دیدار 22 نوامبر سران سه کشور، جای دارد که اشاره ای به
دیدار روز قبل پوتین- اسد نمود.
روز 21 نوامبر یک هواپیمای نظامی توپولف 154 از مسکو به مقصد
بندر لاذقیه در سوریه به پرواز درآمد. همان روز با سوار کردن
مسافری از پایگاه هوایی متعلق به روسیه بنام "حیمم"، با عبور
مجدد از آسمان ترکیه لاذقیه را به مقصد سوچی ترک کرد. یادآوری
نکته ای ضروری است که پس از آغاز بحران ناشی از ساقط کردن
جنگندۀ سوخوی 24 روسیه توسط ترکیه در نوامبر 2015، آسمان ترکیه
برای پرواز و عبور هواپیماهای نظامی روسیه بسته شد ه بود و در
21 نوامبر یعنی دو روز قبل مجددا گشوده شد. مسافر این هواپیما
بشار اسد بود و بی شک حداقل اردوغان از مسافر این هواپیما با
خبر بود. در این دیدار پوتین از تلاش های اسد در مبارزه با
تروزیسم قدردانی کرد و ضمن تاکید مجدد بر ضرورت راه حل سیاسی و
تشکیل کنگرۀ سوریه اظهار داشت که در مبارزه با تروریسم در
سوریه به مرحلۀ نهایی رسیده ایم. بشار اسد نیز ضمن تاکید بر
عدم مداخلۀ سایر کشورها در روند گفتگوی داخلی بین مردم سوریه
به نیاز کشورش بر حمایت روسیه انگشت گذاشت. وی ضمن استقبال از
تمامی نیروهایی که خواهان حل مسالمت آمیز بحران هستند، از
نیروهای مسلح روسیه در نجات کشورش از چند پاره شدن قدردانی
کرد.
ناگفته نماند که "هیتر ناوریت" سخنگوی وزارت امور خارجۀ آمریکا
در واکنشی تند به دیدار صمیمانۀ اخیر پوتین- اسد در یک نشست
مطبوعاتی اظهار داشت: "این نزدیکی صمیمانه نشانۀ تایید رفتار
روسیه در سوریه توسط بشار اسد است. به هر حال ما به مصوبات ژنو
پایبند هستیم."
در همین نشست خبرنگاری از وی در خصوص گفتگوی تلفنی ترامپ-
پوتین سوال کرد و سخنگوی وزارت امور خارجۀ آمریکا در جواب گفت:
"بهتر است این را از خود کاخ سفید بپرسید."
10 نوامبر سال جاری ولادیمیر پوتین و دونالد ترامپ در بیست و
پنجمین نشست همکاری اقتصادی آسیا- پاسیفیک در ویتنام مشترکا به
ضرورت حل صلح آمیز و بی نتیجه بودن روش نظامی در بحران سوریه
به توافق رسیده بودند. و این در حالی است که ایالات متحده روز
بروز بر حضور و افزودن بر نیروهای نظامی اش در خاک سوریه ادامه
می دهد. حضور رو به افزایش قوای نظامی ایالات متحده نه تنها
شامل سوریه، بلکه در خود ترکیه نیز چشمگیر است. و آن هم علیرغم
سخنان تند اردوغان بر علیه آمریکا! در سه ماهۀ سوم (نسبت به سه
ماهۀ دوم) سال جاری تعداد نظامیان آمریکا در سوریه از 1251 به
1723 و در ترکیه از 1405 به 2265 افزایش یافته است.
قبل از پرداختن به محتوای بیانات روسای جمهور ایران، روسیه و
ترکیه در نشست دیروز در سوچی می بایست باز به مواردی دیگر هم
تاکید کرد. در 13 نوامبر، یعنی کمی بیش از یک هفته قبل، دیداری
بین پوتین و اردوغان بعمل آمد. و این در حالی است که قبل از
این دیدار بین روسیه و کردهای "حزب اتحاد دمکراتیک-سوریه"
توافقنامه ای به امضا رسیده بود و در چارچوب این توافقنامه 42
تن از افراد منسوب به خانواده های روس که در داعش فعالیت
داشتند توسط این حزب به روسیه تحویل داده شد. و از طرفی انعقاد
قراردادهای نفتی- گازی بین اقلیم کردستان- روسیه را نیز نباید
به حاشیه راند و نادیده گرفت.
با در نظر گرفتن این تحولات، هم اکنون می توان به بیانات
پوتین، روحانی و اردوغان در نشست 22 نولمبر سوچی پرداخت.
اظهارات پوتین در مقایسه با روحانی و اردوغان نسبتا فشرده تر و
کوتاه تر و البته جامع تر بود. وی گفت: "هر سه کشور مراحل خوبی
در آستانه را سپری کردند. گام های ضروری و عاجل را مشخص
نمودیم. تصمیم گرفتیم که زمینه ای برای اظهار نظر گروه های
موجود در سوریه در این گفتگوها بوجود آوریم. در خصوص تشکیل یک
نشست با حضور تمامی گروه های موجود در سوریه به توافق رسیدیم.
با اشتراک تمامی گروه ها ی ملی- مذهبی در این نشست امکان دیدار
فی مابین در خصوص موارد مشترک در سوریه فراهم خواهد شد. روند
ژنو نیز مورد بحث قرار گرفت. این مردم سوریه هستند که باید
آینده شان را تعیین کنند. ضرورت های رژیم و مخالفین حائز اهمیت
است. با جناب بشار اسد در مورد حل بحران با توسل به روش صلح
آمیز دیدار بعمل آوردیم."
سپس روحانی گفت: "با تشکر. این نشست در زمانی برگزار شد که هر
سه کشور خواهان تثبیت صلح در سوریه هستند و زمینه ای برای این
صلح بوجود آمده است. تمام دنیا بداند که تروریسم هرگز وسیله و
ابزاری برای هیچ کشوری نخواهد بود و همواره برای تمامی کشورها
خطرناک است. تروریسم داعش چنین خطری بود و با کشتار بی گناهان
آنها را به درجۀ شهادت ترفیع داد. موضوع نشست امروز واضح بود و
هر سه کشور مواضعشان را آشکارا اعلام کردند. در کنگره تمامی
احزاب گرد هم آمده و در مورد آیندۀ سوریه به تبادل نظر خواهند
پرداخت. وزرای امور خارجه و روسای ستاد ارتشمان جهت سهولت در
روند این کنگره به توافق رسیدند. امروز گامی جدید در جهت صلح و
ثبات برداشته شد. امیدوارم در آینده شاهد یک انتخابات آزاد و
امن باشیم."
در بخش پایانی نشست اردوغان گفت: "از دوست با ارزشم پوتین و
تمانی دوستان روسم تشکر می کنم. با روسیه، چه در خصوص روابط دو
جانبه و چه در خصوص منطقه مدام در حال تماس های نزدیک هستیم. و
اکنون آماده چیدن میوه های این نزدیکی در هر زمینه ای هستیم.
قبل از هر چیز در خصوص شتاب و سرعت بخشی به این رابطه با پوتین
هم رای هستیم. در دیدار دو جانبه ام با روحانی در مورد تقویت
روابط بین کشورهایمان به توافقاتی رسیدیم. امروز با دوست
ارزشمندم پوتین و روحانی تماس هایی بسیار کلیدی بعمل آوردیم.
گام های مربوط به آتش بس در سوریه را مجددا مرور کردیم. با
تکیه بر تصمیم گرفته شده توسط شورای امنیت سازمان ملل در خصوص
نقش مردم سوریه در راهبری یک سیاست عادلانه و به نقش کنگرۀ
گفتگوی ملی سوریه در این راستا به اتفاق نظر رسیدیم. بیانات
مشترک امروزمان گام اولیه در راستای انعکاس همکاری مان است.
تمامی فعالیت هایمان در وهلۀ اول به مواضع رژیم سوریه و سپس
بسته به مواضع مخالفان است. طرد و خارج ساختن گروه های
تروریستی از این روند کماکان اولویت ما است. امیدوارم همکاری
پر بازده بین کشورهایمان نقشی مثبت در تمامی منطقه جهت کاهش از
تشنجات و تمایزات مذهبی ایفا کند."
حسن روحانی در این نشست تاکید بر عدم حضور نیروهای خارجی در
سوریه نمود و تاکید کرد فقط آن نیروهای خارجی می توانند در
سوریه حضور داشته باشند که با موافقت دولت مرکزی این کشور
باشد.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 2 آذر |