|
طیب اردوغان در یک مصاحبۀ تلویزیونی با شبکۀ "سی.ان.ان. ترک"
در 23 مارس سال جاری، با لکنت زبان باصطلاح پیش بینی 52 درصد
"آری" مثبت درهمه پرسی تغییر قانون اساسی کرد و اظهار امیدواری
نمود که تا روز همه پرسی این رقم به 60% نیز ارتقاء خواهد
یافت! در آن روزها اغلب موسسات و شرکت های نظرسنجی گزارش از
بالاتر بودن آرای "نه" می دادند و برخی نیز سطح توقع را در
بهترین حالت به درصد تساوی آراء کاهش (و یا افزایش) دادند.
از فردای این مصاحبۀ تلویزیونی، اردوغان و خصوصا نخست وزیر وی
بن علی ایلدیریم (که با توجه به بحران کنونی ناشی از شکست همه
پرسی در شهرهای بزرگ و به تبع آن بحران درون حزبی پیش بینی می
شود بزودی برکنار و احتمالا "سلیمان سوی لو" به جایش خواهد
نشست)، نه تنها حداکثر قاطع را فراموش، بلکه چنین اظهار داشت
که: "برای ما 50%+1" نیز کافی است." در حالیکه تمامی مجاری
تبلیغاتی در جرائد و رادیو و تلویزیون ها به روی مخالفان بسته
بود و دولت حاکم نقطه به نقطۀ ترکیه را با بنرهای تبلیغاتی
"آری" پوشش داده و خصوصا اردوغان در هر روز و به چندین نوبت،
بویژه با شعارهای حماسی ملی- مذهبی، در هر کوی و برزن و به
مناسبتی تبلیغ "آری" می کرد .
هرچند همواره صحبت از احتمال تقلب و تخلف بود، ولی اغلب
جریانات سیاسی مخالف اردوغان (غیر از حزب کمونیست ترکیه)
"50%+1" را به معنای پیامی حاکی از شکست آتی اردوغان ارزیابی
کردند. این ارزیابی می تواند درست از آب درآید، اما به آنچه که
در بطن این پیام بود به درستی واقف نشدند و آن: "با توجه به
اینکه تمامی اهرم ها و خصوصا "شورای عالی انتخابات" ( و قوۀ
قضائیه) دست بسته در اختیار اردوغان است، افزودن یک رای به 50%
کار چندان مشکلی نبود." و دقیقا همین اتفاق نیز افتاد. نزدیک
به 2.5 میلیون برگ رایِ بدون مهر که بنا به قانون می بایست
مهر"شورای عالی انتخابات" برآن باشد وارد صندوق ها شد و گفته
می شود بر روی تمامی این برگ های رای مهر "آری" زده اند!
در همه پرسی قانون اساسی نیز (همچون انتخابات قبلی) 15% از
واجدین شرایط رای ندادند. در ترکیه افرادی حق رای دارند که
محل اقامتشان ثبت شده باشد و فقط حق رای در محل اقامتشان را
دارند. به عنوان مثال فردی که ساکن آنکارا است نمی تواند در
شهر قونیه پای صندوق رای برود. برای هر شهروند (با توجه به محل
اقامتش) شعبۀ اخذ رای و حتی شمارۀ صندوقش از پیش مشخص است.
برخی از شهروندان بنا به مشکلی (تعقیب قضایی و غیره) محل
اقامتشان را عنوان نمی کنند و طبیعتا امکان شرکت در انتخابات
را از دست می دهند. بسیاری از کارگران فصلی محل اقامتشان را
ترک و جهت کار رهسپار شهرهای دیگر می شوند و از آنجایی که کسب
نان از دادن رای مهمتر است در ایام انتخابات و برای رای دادن
حتی پول اتوبوس برای رفتن به شهر و محله ای که نامشان در آنجا
ثبت شده را ندارند. و دراین خیل هستند دسته و جماعتی که در
قبال هرگونه تحول اجتماعی بی تفاوتند و برایشان نان شب مهم تر
است. با این دو گروه (ظاهرا) نمی شود کاری کرد. ولی مشکل اصلی
آن عده اند که رای ندادند اما به نان شب هم محتاج نبودند و
نیستند. "نسل آیندۀ ترکیه، این گروه را هرگز نخواهد بخشید.
زیرا با تحریم همه پرسی عملا در خدمت قدرت گرفتن بیشتر اردوغان
در آمدند."
تکیه کردن بر رقم 51.40% رای "آری" و پیروز نشان دادن آن در
مقابل 49.60% رای مخالف نباید و نمی تواند نشانۀ پیروزی رجب
طیب اردوغان باشد.
در تعریف دمکراسی و نقش رای یک شهروند هیچ فرقی بین آحاد کشور
نیست، ولی در همه پرسی اخیر ترکیه تمامی اهرم های مولد ثروت
اقتصادی- فرهنگی که بنا به خصلت ذاتی در شهرهای بزرگ
(استانبول. آنکارا. ازمیر. آدانا. آنتالیا. مرسین. دیاربکر.
خاتای. مانیسا. بالیک اسیر. وان. آیدین. و ...) ساکنند همگی بر
علیه تغییر قانون اساسی و عملا علیه اردوغان رای دادند.
اردوغانی که تمامی تبلیغاتش را برساختمان سازی و پل سازی و راه
و فرودگاه سازی در شهرها نهاده بود، به یک باره با غرش مخالفت
ساکنین همان شهرها مواجه شد. نه تنها شهرهای بزرگ از جمله
استانبول و آنکارا و آنتالیا که در انتخابات محلی شهردارشان از
حزب حاکم عدالت-توسعه انتخاب شده بود به اردوغان "نه" گفتند،
بلکه مراکز استانی در سایر نقاط نیز رای "نه" دادند و این فقط
حاشیه نشین های روستایی بودند که طعمۀ دروغ پردازی های
اردوغانی شده و رای "آری" دادند. برای درک بهتر از نقش و واکنش
شهرهای بزرگ به اردوغان و ترسیم تابلوی اقتصاد سیاسی در ترکیه
این نمودار را بار دیگر نگاه کنید.
نکته ای را ناگفته نگذارم؛ بویژه وقتی رقابت تنگاتنک است حضور
مردم و خصوصا افراد آگاه نقشی بسیار تعیین کننده ایفا می کند و
شکست اردوغان در مراکز اقتصادی ترکیه به علت همین حضور بود.
روز گذشته "عثمان بای دمیر" سخنگوی حزب دمکراتیک خلق ها ضمن
قدردانی از حضور مردم، در اعتراض به رای شورای عالی انتخابات
مبنی بر رد اعتراضات انتخاباتی و ضرورت داد خواهی از جوامع
جهانی گفت: "حتی اگر نتیجه ای حاصل نشود، همین که این انتخابات
به عنوان لکه ایی تاریک از تاریخ ترکیه به نسل های آینده
انتقال یابد کافی و با ارزش است."
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 3 اردیبهشت |
