نسل بعد از انقلاب که اطلاعاتش از پیش از انقلاب محدود و عمدتا احساسی و یا در حد شنیده هاست باید بداند چه گذشت و آنچه را امروز شاهد است، آن نبود که قرار بود باشد. صفحات اول روزنامه ها، خود به تنهائی یک تاریخ اند و مستند. این صفحه اول روزنامه صبح ایران "آیندگان" در شهریور 1354 است. هنوز هیچ نشانی از جنبش انقلابی در خیابانها نیست و شاه هنوز بر این تصور است که قیمت نفت همچنان بالا باقی خواهد ماند. آخرین مراحل نخست وزیر امیرعباس هویداست. هیات دولت و دو هیات رئیسه دو مجلس سنا و شورا و همچنین روسای دانشگاه ها برای یک کنفرانس در حضور شاه جمع شده اند تا وی در باره انقلاب فرهنگی نظراتش را بگوید. شاه مطمئن از بالا ماندن قیمت نفت تحصیلات دانشگاهی را رایگان اعلام می کند و این امتیاز بزرگی است که به دانشجویان داده می شود، گرچه جنبش دانشجوئی آن زمان به اهمیت آن پی نبرد و نسل های بعد در جمهوری اسلامی تازه فهمیدند رایگان بودن تحصیلات دانشگاهی یک امتیاز بزرگی بوده است. اما، این تصمیمات فردی است و شاه در پی جلب قلوب دانشجویانی که در هر فرصتی در دانشگاه ها علیه رژیم دست به تظاهرات می زنند و آزادی می خواهند. نظیر این همایش ها و اینگونه اعلام نظرها در دوران رهبری آقای خامنه ای عینا و بارها تکرار شده است، با این تفاوت که هیات دولت شاهنشاهی مقابل او می ایستادند و او می نشست و در دوران آقای خامنه ای همه روی زمین می نشینند و ایشان روی مبل دسته دار مخصوص می نشیند.
یکسال بعد از این بخشش ملوکانه، قیمت نفت سقوط می کند و کمبودها و نایابی ها در شهرها آغاز می شود و بدنبال آن نامه های اعتراضی روشنفکران و در راس آنها علی اصغر حاج سید جوادی به هویدا، به رئیس دفتر شاه و سرانجام به خطاب به خود شاه انتشار می یابد. شاه در شهریور 54 مقابله با جرائم کارمندان را دستور می دهد و دست نوازش بر سر معلمان می کشد. اما دیگر کسی به این حرف ها گوش نمی کند، اعتمادها فرو ریخته است. نویسندگان این نامه ها نگران شورش مردم هستند و از شاه می خواهند تا با تشکیل یک دولت منتخب و مورد تائید ملت و باز کردن فضای بشدت بسته سیاسی موافقت کند، اما شاه با اطمینان کور نسبت به خود و رژیم یا با این نامه با بی اعتنائی برخورد می کند و یا برای نویسندگان آنها ساواک پرونده تنظیم می کند. آنها متهم می شوند به این که از سوی علی امینی نخست وزیر اسبق و مغضوب تحریک می شوند و به همین دلیل حملات تبلیغاتی به علی امینی نیز آغاز می شود و برای او پرونده قضائی و مالیاتی در دادگستری تشکیل میدهند. یکسال و نیم پس از همین تاریخ شاه امینی را به دربار فرامی خواند و از او می خواهد نخست وزیری را بپذیرد، اما امینی می گوید که پیرتر از آنست که چنین مسئولیتی را بتواند قبول کند، اما بعنوان مشاور می تواند در کنار اعلیحضرت قرار بگیرد. شاه نزدیک به دو سال پس از همین کنفرانس که خبرش را در صفحه اول آیندگان می بینید از خواب و رویا برمی خیزد اما همه میدانند که فرصت های گذشته از دست رفته و اندک فرصت های باقی مانده نیز در تعلل ها و دل نکندن شاه از قدرت و واگذاری اختیارات به یک دولت مستقل از دربار از دست می رود. او زمانی تن به نخست وزیری بختیار، از بقایای ملیون دهه 1330 می دهد که دیگر کار از کار گذشته است. جنبش دانشجوئی از داخل دانشگاه به خیابانها آمده و جوانان حاشیه نشین تهران هر روز به طرف خیابان شاهرضای تهران که بعدها تبدیل شد به خیابان انقلاب به حرکت درمی آیند. شعارها گام به گام تندتر می شود اما هنوز به "مرگ بر شاه" نرسیده است.

به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet @pyknet

 پیک نت 6 آذر