|
روزنامه ها نه تنها با تاریخ مطبوعات ایران بلکه با تاریخ
معاصر ایران پیوند ناگسستنی دارد. باید این تاریخ را از دوران
قبل از مشروطه پی گرفت تا رسید به فاجعه سقوط تیراژ روزنامه ها
در جمهوری اسلامی و زندانی شدن روزنامه نگاران و توقیف روزنامه
ها و همه آنچه که شاهدش هستیم.
نسل بعد از انقلاب که اطلاعاتش از پیش از انقلاب محدود و عمدتا
احساسی و یا در حد شنیده هاست باید بداند چه گذشت که به انقلاب
انجامید و آنچه را امروز شاهد است، آن نیست که قرار بود باشد.
این صفحه اول یگانه روزنامه یومیه و جدی صبح ایران "آیندگان"
است که داریوش همایون در ابتدا آن را بعنوان یک روزنامه
فرهنگی- سیاسی بنیانگذاری کرد. شوهر خواهر اردشیر زاهدی وزیر
خارجه شاه که در جوانی عضو حزب فاشیستی "سومکا" بود اما بتدریج
از آن تفکرات فاصله گرفت و تا حدود زیادی استقلال فکری خود را
در حد دیدن واقعیات جامعه در رژیم شاه نیز حفظ کرد. روزنامه
آیندگان در ابتدای کار خود روشنفکرانی مانند خسرو گلسرخی را
نیز حذف کرد که البته صفحه فرهنگی و هنری آن را می گرداندند،
اما بتدریج و زیر فشار ساواک و علیرغم همه پایداری های
روزنامه نگار ورزیده ای مانند "وزیری" که سردبیر آیندگان بود
از شمار این روشنفکران در آیندگان کم شد. هم وزیری با انقلاب
توانست از ایران خارج شود و هم داریوش همایون که عضو کابینه
جمشید آموزگار شده بود. وزیری سالها سردبیر کیهان لندن بود و
داریوش همایون نیز عمده فعالیتش تدوین مقالاتی تحلیلی از
اوضاع ایران و آینده ای که برای جمهوری اسلامی در تصور داشت.
هر دو چشم در مهاجرت چشم برجهان بستند. گلسرخی نیز بعدها در یک
ماجرای سیاسی به چنگ ساواک افتاد و تیرباران شد.
در این صفحه اول آیندگان که دیگر وزیری سردبیر آن نبود، خبر
بازگشت آیت الله خمینی به ایران منتشر شده است.
آیندگان از نیمه های سال 1356 تبدیل به روزنامه کاملا حرفه ای
و خبری شد و این ممکن نشد مگر به همت یکی از با استعدادترین و
ورزیده ترین روزنامه نگاران ایران بنام "فیروز گوران". او که
کار با مطبوعات را از حرفچینی در چاپخانه ها آغاز کرده بود
بتدریج وارد تحریریه روزنامه کیهان شد و یکی از پر خوانده ترین
صفحات کیهان را با نام "شهرها و نکته ها" منتشر کرد. این صفحه
هر هفته دو تا سه بار منتشر می شد و خمیرمایه آن نکات طنزآمیزی
بود که در لابلای نامه های خوانندگان و خبرنگاران شهرهای کوچک
و بزرگ ایران که به کیهان می رسید پیدا می کرد و آنها را به
طنز و کنایه سیاسی برای انتشار تنظیم می کرد. فیروز گوران در
آستانه 1350 بدلیل برخی فعالیت های سیاسی- مطالعاتی در یک گروه
سیاسی بنام "ساکا" (بی ارتباط با سازمان های چریکی) دستگیر و
به چهار سال زندان محکوم شد. پس از آزادی از زندان ساواک اجازه
کار در کیهان را به او نداد و او برای امرار معاش همکاری اش را
با روزنامه آیندگان از نقطه صفر آغاز کرد. ابتداء بعنوان
خبرنگار آیندگان در دفتر این روزنامه در شمیرانات و سپس با داغ
شدن حوادث سال 56 وارد تحریریه آیندگان شد و در سال 57 عملا
آیندگان را دراختیار گرفت و سردبیر آن شد. خوشبختانه هنوز در
قید حیات است و صد حیف که مطبوعات ایران از امثال او برای کسب
تجربه و آموزش استفاده نکردند.
همانگونه که در این صفحه اول می بینید هنوز مطبوعات مجاز بودند
"خمینی" را خمینی خطاب کنند و نه امام. و باز در همین صفحه اول
می خوانید که کمیته های استقبال از آقای خمینی در تهران شکل می
گرفت. ایران زیر رگبار اخبار انقلاب است. بختیار هنوز نخست
وزیر است و پس از چند بار تعلل سرانجام به هواپیمائی "ارفرانس"
حامل آقای خمینی اجازه فرود در فرودگاه مهرآباد را میدهد. او
در تصمیم دیگری دستور اخراج همه مستشاران امریکائی از ایران را
میدهد. نمایندگان مجلس شاهنشاهی زیر فشار انقلاب و برای همگام
شدن با آن یا استعفاء می دهند و یا از جنبش انقلابی حمایت می
کنند. در همین صفحه اول می خوانید که 32 نماینده در حمایت از
انقلاب استعفاء داده اند. آنها شاید از دستگیری های پس از سقوط
رژیم شاه در امان ماندند اما هرگز جمهوری اسلامی به آنها میدان
فعالیت نداد.
علاوه بر خبر اخراج مستشاران امریکائی، تیتر تصاحب بانک ملی
نیز خود نمونه برجسته دیگری است از فضای حاکم برآخرین ماههای
سال 57 که سرانجام به سقوط رژیم شاه انجامید.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 14 آذر |
