آنها که امروز شعار "رضاشاه روحت شاد" را سر میدهند، نه رضاشاه
را می شناسند، نه از دوران او اطلاعاتی دارند، نه زحمت مطالعه
منابع متعدد که منتشر شده را به خود میدهند و نه اساسا دردشان
"غیبت رضا شاه از صحنه سیاسی ایران" است. آنها صرفا به چند
جنبه از دوران او که بویژه در دوران اخیر توسط تلویزیون "من و
تو" روی آن تاکید می شود چسبیده اند. نخست این که رضا شاه
روحانیت را از صحنه سیاسی ایران بیرون کرد، دوم این که کشف
حجاب کرد و برخی اقدامات خوب و اصلاحی او. همین! به ندرت امکان
دارد بدانند که رضاشاه محصول چه رویدادهائی در ایران بود و یا
اطلاعی از جنبش های مترقی پس از انقلاب مشروطه که مرتبط با آن
اما یک گام جلوتر از آن بود و عمدتا تحت تاثیر انقلاب اکتبر در
روسیه بود دارند. به همین دلیل نمیدانند که آن اقدامات اصلاحی
که رضاشاه انجام داد تنها بخشی از خواست های مردمی بود که در
انتظار پیروزی انقلاب گیلان (جنبش جنگل)، قیام شیخ محمد
خیابانی در تبریز و جنبش ملی خراسان به رهبری کلنل تقی خان
پسیان بودند تا آنها را اجراء کنند. انقلاب اکتبر دریچه هائی
را برای ترقی و پیشرفت به روی ایرانیان گشوده بود که انگلستان
برای کنترل آن هیچ چاره ای جز حمایت از یک نظامی برای کنترل
این خواست ها نداشت. رضا شاه نیز در سالهای اول به قدرت رسیدن
خود در عین حال که به بخشی از این خواستها پاسخ داد، در سرکوب
جنبش های مترقی و انقلابی لحظه ای به خود تردید راه نداد و
اتفاقا برای این سرکوب از حمایت روحانیت هم برخوردار بود.
روزهای عاشورا گلِ به سر و روی می مالید و جلوی دسته های سینه
زنی حرکت می کرد، با مراجع ملاقات میکرد و خواست های آنها را
اجابت می کرد و در بحث جمهوریت که او می خواست پس از سقوط
سلطنت قاجاریه آن را به سبک آتاتورک در ترکیه برقرار کند، در
مقابل روحانیت که مخالف جمهوری بود تسلیم شد و سلطنت را
نگهداشت. در دوران اولیه سلطنت رضاشاه همه احزاب مترقی آن زمان
ایران از وی بخاطر اقدامات اصلاحی که انجام میداد و به خواسته
های مردم برای این اصلاحات پاسخ میداد حمایت کردند. او نزدیک
ترین مناسبات را با اتحاد شوروی وقت برقرار کرد و وزیر دربار
تحصیل کرده او "تیمورتاش" که تاج شاهی را در سینی برایش حمل
کرد مشوق مناسبات با روسیه بود. او خود تحصیلکرده روسیه بود.
با آغاز چرخش رضا شاه به سمت آلمان نازی، در توطئه ای که هنوز
معلوم نیست انگلستان مبتکر و سازمانده آن بود و یا شبکه جاسوسی
آلمان هیتلری، تیمورتاش به فرمان رضاشاه زندانی و در زندان
کشته شد. این حتی یک از هزار درباره دوران رضا شاه نیست و ما
صرفا اشاره به آنها کردیم تا شاید آنها که صادقانه شعار
"رضاشاه روحت شاد" را میدهند بدانند چقدر نمیدانند!
جمهوری اسلامی هرگز به ابعاد مختلف دوران رضا نه در گذشته
پرداخته و نه امروز می پردازد. درباره روی کار آمدن او با
کودتای انگلیسی 1299 و یا ثبت املاک مالکین و خرده مالکین در
مازندران به نام خود و نکاتی از این دست می پردازد اما هرگز
بیطرفانه به دوران او نپرداخته و نمی پردازد و این در حالی است
که کتب تحقیقی بسیاری درباره دوران او بصورت تحلیلی وجود دار.
نه تنها در باره اصلاحاتی که رضاشاه انجام داد جمهوری اسلامی
چیزی نمی گوید، بلکه از استبداد فاشیستی دوران او (بویژه 10
سال دوم از 20 سال سلطنت او) نیز سخن نمی گوید. از اقدامات
اصلاحی او چیزی نمی گوید که تمجید از او نشود و از استبداد او
چیزی نمی گوید تا مردم امروز جمهوری اسلامی را با دیروز
رضاشاهی مقایسه نکنند.
اما درباره شعار "رضا شاه روحت شاد" در تظاهرات اخیر مردم، به
نکته دیگری هم باید اشاره کرد و آن نقش خود حکومت و بویژه
طرفداران روی کار آمدن یک نظامی سرکوبگر از میان فرماندهان
سپاه پاسداران است. این نقش روز به روز و با مقالاتی که درباره
ضرورت روی کار آمدن یک رئیس جمهور نظامی در جمهوری اسلامی
منتشر می شود پر رنگ تر شده است. از جمله روزنامه قدس وابسته
به آستانقدس که چهارشنبه هفته گذشته با عنوان "مردم دیگر به
روحانی رای نمیدهد" تلویحا رای به یک نظامی در انتخابات آینده
ریاست جمهوری را مطرح کرد!
همه میدانند و میدانیم که مرده زنده نمی شود. بنابراین رضاشاه
از قبر بیرون نمی آید تا دوباره شاه شود. نوه رضاشاه هم که
نظامی نیست و فعلا چهره دمکرات به خود گرفته و از میان ژنرال
های دوران شاه هم اگر انگشت شماری در خارج از ایران باقی مانده
باشند شاید به زحمت بتوانند چند دقیقه ای در خانه و یا در
خیابان عصا بدست راه بروند. بنابراین آنها که این شعار را در
دهان مردم انداخته اند دنبال یک رضاشاه از میان فرماندهان سپاه
پاسداران هستند.
با این توضیحات، فکر می کنیم حداقل اکنون زمان گفتن واقعیات
مثبت و منفی درباره رضا شاه رسیده است؟ واقعیت مثبت و منفی و
نه تکرار حرف های تبلیغاتی و یکسویه گذشته علیه رضا شاه.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 13 مرداد |