|
منتخب اخبار فرهنگی – هنری
زینب خانم
3
هزار زن را درتبریز رهبری می کرد
"زینب
پاشا"
از قهرمانان جنبش تنباکو در آذربایجان بود.
او را
«زینب
باجی»
هم صدا می کردند.
در محله
«عمو
زین الدین»
که از محله های حاشیه ای و فقیر نشین تبریز بود زاده شد.
پدرش بنام
«شیخ
سلیمان»
از تهی دستان تبریز بود.
قدی بلند، چهره ای مصمم و بدنی ورزیده داشته و اغلب دو گوشه
چادر خود را به کمر می بسته و در دوره ای که بیشتر زنان در
تبریز روبنده داشتند، او با صورتی باز و بدون رو بنده در شهر
رفت و آمد می کرده است.
می گویند او رهبری حدود سه هزار زن را در جریان جنبش تنباکو
برعهده داشته است.
از
"یوز
باشی خاور"،
"نایب
کلثوم"،
"فاطمه
نساء"،
"آتلی
شاه به بیم"،
"سلطان
بیگم"،
"جانی
بیگم"،
"خیر
النساء"
و
"ماه
بیگم"
بعنوان نزدیک ترین یاران او نام برده می شود.
محل جمع شدن و سازمان یافتن همه این زنان مقابل مسجد محله
"عمو
زین الدین"
بوده است.
در جریان سفر سوم ناصرالدین شاه قاجار به اروپا، دولت انگلیس
ماژور تالبوت با حمایت دولت انگلیس با شاه وارد مذاکره شد و
امتیاز تنباکو را از او گرفت و در عوض هزینه سفر او را تقبل
کرد.
انتشار خبر اعطای امتیاز توتون و تنباکو به انگلستان با واکنش
بازرگانان ایرانی روبرو شد و در میان مردم نیز که از طریق
روحانیونی که از بالای منبر مردم را با خبر می کردند انعکاس
منفی یافت.
توتون و تنباکو در آن دوران از مهم ترین اقلام تجاری و صادراتی
ایران بود و حدود دویست هزار ایرانی در کار کشت و خرید و فروش
آن اشتغال داشتند و حالا دولت انگلیس روی این کشت و تجارت دست
گذاشته بود.
اعتراض ها از مخالفت با واگذاری امتیاز توتون و تنباکو به
بیگانگان آغاز شد.
جنبش اعتراضی برای لغو این امتیاز شکل گرفت اما شاه کج کلاه از
لغو این قرارداد سر باز زد.
سرانجام چند مجتهدان وقت وارد میدان شده و فتوای تحریم توتون و
تنباکو را دادند.
کار در ایران بالا گرفت.
در تبریز به دعوت
"میرزا
جواد"،
مجتهد اول این شهر، بازاریان مغازه های خود را بستند و بازار
را تعطیل کردند.
مأموران دولتی با سرکوب مردم و متفرق کردن آنها بازاریان را
مجبور به گشودن دکان های خود کردند. بازتاب
خبر باز شدن بازار به زور سرکوب مردم در محله
"عمو
زین الدین"
به گونه ای دیگر بود.
زینب پاشا به همراه شماری از زنان محله مسلح به تفنگ و چوب و
سنگ شدند، چادرهای خود را به کمر بستند و به طرف بازار به حرکت
در آمدند.
در میانه بازار، میان ماموران حکومتی و زنانی که رهبری آنها را
زینب پاشا داشت درگیری آغاز شد، ماموران حکومتی عقب نشینی
کردند و بازار تبریز دوباره تعطیل شد.
از آن پس و حتی پس از پایان جنبش تنباکو نیز، هرگاه خبر ظلم و
ستمی از جانب حکومتی ها در شهر می پیچید، گروه زنانی که رهبری
آنها با زینب پاشا بود برای دفع ظالم و گرفتن حق مظلوم در
تبریز به حرکت در می آمد.
می گویند زینب پاشا در سخن گفتن توانا بود و به آسانی می
توانست مردان را هم با سخنان خود به میدان مبارزه بکشد.
از جمله، در جریان احتکار گندم و غلات در تبریز که گرسنگی و
قحطی را در پی آورده بود و زینب پاشا و گروهش محتکران را
شناسایی و به انبارهای آنها حمله برده و گندم و غلات را بین
مردم تقسیم می کردند.
زینب پاشا به دوران خود به قهرمان تبریز تبدیل شده بود و به
همین دلیل شاعران وقت در وصف او شعر سرودند.
از جمله
«میرزا
فرخ»
که وصف قیام زینب در جریان بستن بازار در اعتراض به گرسنگی و
گرانی و حمله به خانه قائم مقام، والی آذربایجان را در شعری
22
بیتی سرورد.
درباره پایان زندگی او می گویند:
زینب پاشا در اواخر عمر به همراه شماری از زنانی که یاران او
بودند هنگام عبور از مرز برای رفتن به کربلا، با سربازان
عثمانی درگیر شد.
برخی می گویند از این درگیری جان سالم بدر برده و وارد خاک
عراق شد و برخی می گویند در این درگیری کشته شد.
از محل دفن او همه بی خبرند اما مجسمه ای که از وی ساخته شده
در موزه مشروطه تبریز قرار دارد.
جشنواره موج‌سواری در چابهار برگزار می‌شود
https://www.isna.ir/news/98032712724
ادای احترام به عباس کیارستمی در سینماها
http://www.baharnews.ir/news/180055
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 28 خرداد |
