|
اردوغان نخست وزیر ترکیه بود، درکابینه "عبدالله گل" که رئیس
جمهور ترکیه بود. او توانست عبدالله گل را که هم حزبی او در
حزب "عدالت و توسعه" است، کنار زده و خود رئیس جمهور شود. از
این مرحله به بعد، او گام به گام قدرت کامل را در ترکیه قبضه
کرد و سرانجام نیز با تغییر قانون اساسی این کشور از نظام
پارلمانی به نظام ریاستی، عملا خود را ولی فقیه سیاسی ترکیه
کرد. بیشترین محدودیت را برای فعالیت کردهای ترکیه که دراین
کشور انسان درجه 2 به حساب می آیند و به آنها ترک های کوهی می
گویند بوجود آورد و جنگ علیه کردهای ترکیه را تا داخل خاک عراق
و سوریه گسترش داد. رهبر حزب کارگران کردستان با رویکردی چپ
بنام "اوجالان" را به کمک سازمان جاسوسی اسرائیل در خارج از
ترکیه و در یک پرواز هوائی از فرودگاه کشور افریقائی کنیا، به
سبک ربودن "روح الله زم" ربود و در یک جزیره در نزدیکی
استانبول زندانی کرد و بر روند مذاکرات صلح با کردها خط بطلان
کشید. مطبوعات را در ترکیه نمی توان بست، زیرا قانون اساسی این
کشور چنین اجازه ای نمیدهد، اما اردوغان با محدودیت های امنیتی
آنها را زیر فشار گذاشت تا از او و سیاست هایش انتقاد نکنند.
درحالیکه بیشترین مناسبات زیر زمینی را با اسرائیل داشت، خود
را حامی جهاد اسلامی فلسطین که سازمانی اسلامی با اندیشه های
اخوان المسلمینی است اعلام کرد و یک جنگ زرگری هم بر سر کمک
رساندن به غزه با اسرائیل به راه انداخت تا خود را پرچمدان
دفاع از حقوق فلسطینی ها نشان دهد. درپی یک کودتای ناکام که
هنوز معلوم نیست چه مقدار از ادعاهائی که درباره آن می کند
واقعیت دارد، و به بهانه مقابله با یار قدیمی اش "فتح الله
گولن" که او نیز پایبند اندیشه های اخوان المسلمین است و
درآغاز قدرت گرفتن اردوغان آینده خود را حدس زده و به امریکا
مهاجرت کرده دست به تصفیه وسیع در ارتش و پلیس و سازمان های
اطلاعاتی و امنیتی ترکیه زد و حتی دادگستری ترکیه را قبضه کرد.
او که خود را نه رئیس جمهور بلکه رئیس ترکیه میداند، ماجراجوئی
های خارج از کشور را آغاز کرد. ابتدا در سوریه و علیه دولت
بشار اسد وارد اقدام نظامی شد. کشوری که تا پایان جنگ اول
جهانی و متلاشی شدن امپراطوری عثمانی بخشی از این امپراطوری
بود و حالا اردوغان ادعای احیای آن امپراطوری را دارد..
ادعائی، در عصری متفاوت با عصر امپراطوری ها. همین جاه طلبی
عملا اقتصاد ترکیه را فلج کرد و به زمین زد. در جریان همین جاه
طلبی به لیبی لشکر کشی کرد و با استراتژی اتحاد کشورهای ترک
زبان، با آذربایجان نزدیک ترین مناسبات نظامی و سیاسی را
برقرار کرد و درجنگ آذربایجان و ارمنستان، ارتش آذربایجان را
یاری رساند و آن را پیروز جنگ با ارمنستان کرد. البته دراین
جنگ اسرائیل نقش تدارکاتچی نظامی و اطلاعاتی و پهپادی را داشت
و اردوغان که ادعای اختلاف با اسرائیل را دارد، از این امر
بخوبی آگاه بود. درتمام این ماجراجوئی ها، طمع دست یابی به نفت
و بنادر صادرات نفت مقدمه ای بود بر نتیجه. همین ماجراجوئی
نظامی را با یونان هم آغاز کرد اما از بیم واکنش "ناتو" و
اتحادیه اروپا؛ جانب احتیاط را از دست نداد! از لیبی تا یونان،
اردوغان نقشه تسلط بر دریای مدیترانه را داشت. در همین سیاست
های ماجراجویانه و نظامی، بخشی از عراق و بخشی از سوریه را در
تصرف خود نگهداشته است و با پیش بینی آینده مناسبات به ایران،
یک دیوار مرزی 150 کیلومتری را در مرزهای مشترک با ایران بالا
برد که قرار است به 250 کیلومتر برسد. این دیوار پیش از تسلط
دوباره طالبان بر افغانستان آغاز شد و ربطی به مهاجران
افغانستان پس از به قدرت رسیدن دوباره طالبان در آن کشور
نداشت. حضور در آذربایجان و دخالت در جنگ این جمهوری با
ارمنستان نشان داد که اردوغان حتی چشم طمع به آذربایجان ایران
و پیوند زدن آن به اتحاد ترک زبانهای منطقه را دارد.
در داخل ترکیه، رهبران حزب دمکراتیک خلق ها را که حزب علنی و
قانونی کردهای 25 میلیونی ترکیه است و در آخرین انتخابات
پارلمانی ترکیه 80 کرسی بدست آورده بود دستگیر و زندانی کرد.
از جمله صلاح الدین دمیرتاش، رهبر حزب و رئیس فراکسیون 80 نفره
همین حزب در پارلمان را. بصورت رسمی اعلام نمی شود که چه شمار
زندانی سیاسی در ترکیه وجود دارد، اما این مسلم است که بیشترین
زندانی سیاسی ترکیه از کردهای این کشور هستند که شمار آنها را
بالای 20 هزار نفر تخمین می زنند. حالا این جاه طلبی، آن هم در
آستانه انتخابات دوباره در ترکیه، منجر به سقوط اقتصادی ترکیه
شده و ارزش پول ملی کشور به پائین ترین حد خود رسیده است. لیر
ترکیه که تا 5 سال پیش 3 و نیم لیر برابر یک دلار امریکا بود،
حالا تبدیل شده به 14 لیر در برابر یک دلار. تظاهرات خیابانی
علیه نظام ریاستی و شخص اردوغان آغاز شده است. ظاهرا هیچیک از
دولت های اروپائی به او اعتماد ندارند و دریافته اند که او
قابل پیش بینی نیست. حتی امریکا که بزرگترین متحد ترکیه است
نیز دیگر روی اردوغان حساب نمی کند. او برای باج گیری از
اتحادیه اروپا و امریکا هر چند وقت یکبار می گوید که میخواهد
سامانه موشکی اس 400 از روسیه بخرد، اما درعین حال سلاح و موشک
و پهپاد تحویل دولت و ارتش اوکراین میدهد تا خود را آماده جنگ
با روسیه کند. همین سیاست های شعاری موجب شد تا امریکا ترکیه
را در چند عرصه و مورد تحریم اقتصادی کند که این تحریم ها نیز
نقش مهمی در سقوط ارزش لیر ترکیه و اقتصادی این کشور داشته
است. البته نقش کرونا و کاهش شدید در آمد 12 میلیارد دلاری
ترکیه از توریسم تا پیش از کرونا را هم نمی توان نادیده گرفت.
همچنان که ضعف شدید جسمی ناشی از سرطان روده بزرگ اردوغان را
که آشفتگی های سیاسی او را تشدید کرده نمی توان نادیده گرفت.
احزاب سیاسی ترکیه که در راس آنها حزب جمهوریت متکی به اندیشه
های اتاتورک قرار دارد و احزاب علنی و منحله اعلام شده کردها و
چند حزب دیگر و از جمله حزب کمونیست ترکیه، امید زیادی به
نتیجه انتخابات آینده ریاست جمهوری که مطابق قانون در نیمه اول
سال 2023 باید برگزار شود دارند تا بلکه بتوان این بختک را از
روی ترکیه نیمه جان شده بلند کرد.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 21 دسامبر ۲۰۲۱ |
