|
سازمان همکاریهای شانگهای چگونه سازمانی است، از چه زمانی
تشکیل شده و پذیرش عضویت ایران در آن چه مزایائی برای ایران
دارد:
سازمان همکاریهای شانگهای، سازمانی امنیتی، اقتصادی و فرهنگی
است، که در سال
۲۰۰۱
از سوی چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان
با هدف برقراری موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه
پایه‌گذاری شد و بعدها پاکستان و هندوستان هم به عضویت آن
پذیرفته شدند.
ایران، افغانستان، بلاروس و مغولستان سال‌ها عضو ناظر این
سازمان بودند. حالا ایران هم که از سال
۲۰۰۵
عضو ناظر بوده و از سال
۲۰۰۶،
درخواست عضویت کامل را داشت سرانجام به عضویت پذیرفته شد.
زبان‌های اصلی حاکم بر مناسبات این سازمان، چینی و روسی است.
این سازمان هنوز مثل ناتو شکل یک سازمان همکاریهای دفاعی و
نظامی را به خویش نگرفته، ولی اسناد و موضع سازمان تاکید دارد
که تروریسم، جدایی‌طلبی و افراطی‌گری، دغدغه‌های امنیتی اصلی
این سازمان است و با این توجیه که ممکن‌است برای این هدف‌ها،
ارتش کشورهای عضو به کار آیند، تا سال
۲۰۰۷
سه مانور نظامی مشترک در قزاقستان، چین و روسیه که البته بیش
از همه نظامیان روسیه و چین در آن مشارکت داشته‌اند برگزار
کرده است.
این سازمان از ناتو و آمریکا خواسته که پایگاه‌های نظامی خود
را از خاک کشورهای عضو سازمان برچیند، از جمله پایگاه کی۲
آمریکا در خاک قرقیزستان.
آمریکا در سال
۲۰۰۵
تقاضای عضویت ناظر در این سازمان را مطرح کرد که اعضای شانگهای
آن را رد کردند.
در عرصه اقتصادی و تجارتی، سازمان کوشیده تشکیل یک منطقه آزاد
تجاری را بدهد. شانگهای یک شورای مشترک بانکی برای آسان‌ترکردن
سرمایه‌گذاری‌های مشترک دارد و تشکیل یک باشگاه مشترک انرژی
برای طرح‌های استخراج و بهره‌برداری از طرح‌های نفت‌وگاز را
نیز در برنامه کار خود دارد.
کشورهای عضو و ناظر سازمان همکاری شانگهای؛ روی هم بیشترین
تولید و مصرف انرژی را در جهان دارند. بیش از سه میلیارد
نفر جمعیت کشورهای عضو کامل این سازمان است. یعنی حدود
۴۲
درصد جمعیت جهان.
این سازمان به اندازه‌ای قدرتمند شده که در سند امنیت ملی سال
۲۰۱۷
آمریکا، برای اولین بار چین را به عنوان یکی از اعضای این
سازمان اعلام کرده که تهدیدی بزرگ علیه آمریکا است.
ایران از ابتدای تقاضای عضویت در سازمان شانگهای امیدوار بود و
همچنان هست که سطح تجارت خارجی خود با اعضای این سازمان افزایش
دهد تا بتوان در مقابل تحریم های اروپایی‌ها و آمریکا ایستادگی
کند.
از جمع قدرت‌های اتمی جهان، چهار قدرت اتمی دنیا یعنی روسیه،
چین، هند و پاکستان عضو این پیمان هستند؛ ضمن اینکه چین و
روسیه نیز به عنوان دو عضو از پنج عضو دائم شورای امنیت نیز
ستون‌های اصلی پیمان شانگهای هستند. در دوره ریاست جمهوری
احمدی نژاد بدلیل رفتن پرونده اتمی ایران به شورای امنیت
سازمان ملل عضویت ایران در سازمان شانگهای ممکن نبود و پس از
آن نیز تحریم های ویژه ترامپ علیه ایران مانع این عضویت بود که
پرونده ایران در دوران روحانی از شورای امنیت سازمان ملل خارج
شد و کنار رفتن ترامپ از ریاست جمهوری امریکا و سیاست نوین کاخ
سفید کمک مهمی در قبول عضویت ایران در شانگهای شد.
پیمان‌های راهبردی با چین و هندوستان در کنار همکاریهای
امنیتی با پیمان شانگهای بعنوان مکمل ویژه سیاست نگاه به شرق
جمهوری اسلامی میتواند موقعیت ایران در پیمان شانگهای را تقویت
کند. بویژه که ایران امیدوار است با عضویت کامل در سازمان
شانگهای
بتوان از بازارهای گسترده کشورهای عضو سازمان شانگهای استفاده
کند و از این طریق تحریم های امریکا را بی اثر سازد. 65 درصد
جمعیت جهان و همچنین منابع جهان در پیمان شانگهان جمع است.
طی 5 ماه نخست سال
۱۴۰۰
تجارت ایران با
۱۱
عضو سازمان شانگهای،
۱۲
میلیارد و
۵۰۰
میلیون دلار بوده است که در این میان چین بیشترین حجم تجارت با
ایران را داشته است.
سال گذشته میزان تجارت ایران با کشورهای شانگهای،
۲۸
میلیارد دلار بوده که از این میزان، صادرات ایران
۱۴
میلیارد و
۶۰۰
میلیون دلار و واردات ایران از کشورهای عضو
۱۳
میلیارد و
۴۰۰
میلیون دلار بوده است.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 19 سپتامبر 2021 |
