|
سرانجام پس از سالها تلاش و درخواست، ایران به عنوان عضو
اصلی در پیمان موسوم به شانگهای پذیرفته شد. چین، روسیه، هند و
پاکستان مهمترین اعضای این پیمان هستند که با 3 میلیارد جمعیت،
حدود 42 درصد جمعیت جهان را در بر می گیرند. حجم اقتصادی
مجموعه اعضای آن بیش از 20 هزار میلیارد دلار و 25 درصد تولید
ناخالص ملی جهانی و تجارت خارجی آنها نزدیک به 7 هزار میلیارد
دلار است. بدیهی است پذیرفته شدن ایران به این پیمان نتیجه
کوشش های بویژه هشت ساله اخیر و سیاست های تنش زدایی دوران
دولت حسن روحانی است، هر چند صدا و سیمای حکومتی و هواداران
ابراهیم رئیسی می خواهند آن را به حساب کرامات برق آسای ایشان
بگذارند.
در زمینه عضویت در این پیمان دو دیدگاه وجود دارد. دیدگاه اول
متعلق به آقای خامنه ای و اطرافیان وی در بیت رهبریست که مدعی
هستند آسیا آینده جهان است و غرب در بحران و انحطاط فرو رفته و
نمی تواند چیزی به دیگر کشورها ارائه کند. این دیدگاه اگر مطلق
نشود دارای هسته های درستی است. مطلق گرائی که می تواند عامل
تنش در رابطه با غرب و هم پیمانان آن در همسایگی ایران شود. در
داخل کشور نیز می تواند به این نتیجه غلط ختم شود که همه
روشنفکران میهندوست ایران که زیربار استبداد و حکومت فردی نمی
روند "غربگرا" هستند و باید کنار گذاشته شوند و مشتی کم سواد و
بی هویت و بله قربان گو جانشین آنها شوند.
گروه دوم که عمدتا خود را از اصلاح طلبان معرفی می کنند برعکس
مدعی هستند که سیاست "نگاه به شرق" نادرست و خود را طرفدار "نه
شرقی، نه غربی" معرفی می کنند، یعنی همان سیاست خانمان برانداز
نشستن میان دو صندلی که چهل سال است مانع از این شده که ایران
بتواند متحدان جهانی نیرومندی برای خود ایجاد کند. البته بعضی
از آنها زیر پوشش "نه شرقی، نه غربی" در واقع طرفدار غرب و حتی
پیوستن ایران به ناتو یا (به قول علی اکبر صالحی رئیس وقت
سازمان انرژی اتمی ایران) تبدیل شدن به "سگک کمربند آمریکا به
دور روسیه" هستند. سیاست خطرناک و بی آینده ای که با قدرت
اقتصادی چین و قدرت نظامی روسیه روزبروز حتی فکر آن هم برای
کشوری نظیر ما به منزله خودکشی سیاسی و اقتصادی است، چه رسد به
کوشش برای تحقق آن. وجود همین دسته در میان اصلاح طلبان است که
به مخالفان سیاسی واپسگرای آنها در میان اصولگرایان اجازه
خودنمایی و گرفتن قیافه حق به جانب می دهد.
از این نظر، هرچند اصل سیاست "نگاه به شرق" دارای پایه های
درست اقتصادی و سیاسی و آینده نگریست اما عضویت در پیمان
شانگهای را نباید به منزله بستن درهای ایران بر روی غرب دید.
همانطور که کشورهایی مانند چین یا هندوستان نیز مناسبات گسترده
ای با آمریکا و اروپا دارند. در واقع اگر هر کشوری جایگاه خود
را در سیاست جهانی روشن کند، اتفاقا تکلیف آن در مناسبات با
دیگر کشورها و تکلیف دیگر کشورها هم با آن روشن خواهد شد.
عضویت ایران در پیمان شانگهای در واقع نوعی پیام به غرب نیز
هست که از این پس اگر می خواهند مناسبات درستی با ایران داشته
باشند باید از زیاده خواهی ها بکاهند و به روابط برابرتری
بیندیشند.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 22 سپتامبر 2021 |
