نقش اسلامگرایان افراطی

در جنایت "کروکوس"

روزنامه پراودا- ترجمه نعمت بوستانی

حمله تروریستی در تالار شهر کروکوس، که در آن شهروندان تاجیکستان متهم هستند، ما را به فکر مشکل افراط گرایی مذهبی در آسیای مرکزی می اندازد. مقامات جمهوری های منطقه نظرات درستی اظهار می کنند، اما تمام سیاست آنها بر خلاف ریشه یابی نابرابری، فساد و تاریک اندیشی است که زمینه ساز ایده های افراط گرایی است.

 نابودی اتحاد جماهیر شوروی و ایجاد نظم های بورژوایی نه تنها منجر به افزایش فقر و طبقاتی شدن جامعه گردید بلکه پیامد آن تغییر شکل های عمیق در حوزه فرهنگی نیز بود که گسترش تاریک ترین و خطرناک ترین تعصبات را امکان پذیر می کرد. در آسیای مرکزی، این روند شکل یک « رنسانس» مذهبی را به خود گرفت که البته این بیشتر به معنای پسرفت مذهبی بود.

 پس از سپری شدن سی سال، اوضاع همچنان رو به وخامت می رود. به عنوان مثال، طی سال گذشته در قزاقستان، ۲۰۸ مورد جنایت مربوط به افراط گرایی و تروریسم به ثبت رسیده است. این رقم ۶ درصد بیشتر از سال ۲۰۲۲ است. ۱۲۲ نفر از ساکنان این کشور به دادگاه های جنایی تحویل داده شدند. به گفته سازمان های مجری قانون، یک سوم این افراد یا تروریسم را تبلیغ کردند یا افراد را به انجام حملات تروریستی دعوت می کردند. بیشترین جنایات از این دست در شهر های آستانه و آلماتی، اتفاق افتاده است.

وضعیت در تاجیکستان نسبت به دیگر جمهوری ها بمراتب نگران کننده تر است. بر اساس اطلاعات رسمی، طی ده سال گذشته، ۶ هزار و ۷۰۰ مورد عمل جنایی در این جمهوری به ثبت رسیده است که ۸۶ حمله تروریستی و سوء قصد را در بر می گیرد. در عین حال، هیچگونه کاهشی در این روند  قابل مشاهده نیست. ضمن اینکه بنا به دلایلی آمار سال گذشته به صورت عمومی اعلام نشد. با این حال، بر اساس گزارش دادستانی کل، در سال ۲۰۲۲، ۱۲۰۰ جرم جنائی ثبت گردیده است که تقریباً ۲۰ درصد بیشتر از سال پیش از آن است، یعنی در این سال ۳۹۸ پرونده کیفری علیه ۶۱۴ نفر به مراجع قضایی ارسال شد.

بازداشت افراط گرایان مذهبی در سایر جمهوری های آسیای مرکزی به امری عادی تبدیل شده است. به عنوان مثال، اوائل سال جاری در ازبکستان، یکی از اعضای جنبش جهادی که گروهی از هواداران خود را در فرغانه سازمان داده بود، به زندان محکوم شد. در قرقیزستان، یکی از ساکنان منطقه باتکن، در ماه مارس به دلیل توزیع مطالب افراطی بازداشت شد. در منطقه ایسیک کول، یک دستگاه چاپ کامل در خانه یکی از فعالان سازمان ممنوعه  "حزب الالتحریر" کشف شد و جستجو برای بازداشت بیش از ده فعال این گروه ادامه دارد. با این حال همه این موارد فقط نوک کوه یخ است و دامنه واقعی افراط گرایی بسیار بیشتر از این است.

در نگاه اول، ظاهرا مسئولان برای مبارزه با این پدیده خانمانسوز تلاش می کنند. امامعلی رحمان رئیس جمهور تاجیکستان در ۸ مارس در آستانه ماه رمضان با نمایندگان مردم از جمله رهبران تشکل های مذهبی دیدار کرد. او در سخنرانی نزدیک به چهار ساعته خود نسبت به گسترش ایدئولوژی افراط گرایی در داخل و خارج از مرزهای این کشور ابراز نگرانی کرد. وی گفت: " طی سه سال گذشته، ۲۴ شهروند تاجیکستان در ده کشور جهان دست به حملات تروریستی زده اند. این اقدامات توسط گروههای ذینفع و سازمانهای اطلاعاتی در برخی کشورها طراحی میشود که از کمبود تحصیلات، عدم تجربه و نا آگاهی برخی از جوانان ما سوء استفاده می کنند. ما از اهداف پلید دشمنان ملت تاجیک آگاه هستیم و تمام اقدامات لازم را برای جلوگیری از آن انجام می دهیم. مسلما این اقدامات با هدف بی اعتبار کردن مردم تاجیک و حکومت کشور ما انجام می شود".

 رئیس جمهور نا رضایتی خود را از تمایل شهروندان به انجام چندین مرتبه حج در سال و زیارت عتبات عالیات در عربستان سعودی اعلام کرد. به گفته وی، تنها در سال گذشته ۶۳ هزار تن از ساکنان تاجیکستان راهی زیارت عتبات شدند. رحمان همچنین تعدادی از کشورهای مسلمان را به سیاسی کردن دین متهم کرد که به بی ثباتی و برهم زدن امنیت جهانی کمک میکند.

اما آیا مسئولان این کشور به هشدارهای خود عمل می کنند؟ این در حالی است که مساجد بیشتری در این کشور افتتاح می شوند. رئیس دولت، خود در سخنرانی خود با به غرور گفت:  " در تاجیکستان برای هر ۲۰۰۰ شهروند یک مسجد وجود دارد در حالی که در سایر جمهوری های منطقه هر ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ نفر یک مسجد دارند"!

پادشاهی های عرب اغلب با دست بردن در جیب خود، از ساخت مساجد حمایت می کنند. یعنی همان دولت هایی که عمدتاً به سیاست زدگی اسلام می پردازند. سال گذشته بزرگترین مسجد تاجیکستان با گنجایش ۱۳۳ هزار نفر در شهر دوشنبه افتتاح شد. هزینه ساخت آن ۹۲ میلیون دلار بود که بیشترین مقدار این هزینه را قطر پرداخت کرد. این افتتاحیه با حضور رحمان و رئیس امارت تمیم بن حمد، برگزار شد.

در قزاقستان، ۸۸ مسجد جدید در سال گذشته افتتاح شد و تعداد آنها به ۲۸۵۴ رسید. تقریباً سیصد مسجد دیگر در دست ساخت هستند. روند مشابهی در قرقیزستان نیز مشاهده می شود. چند ماه پیش، صدیر جپاروف، رئیس جمهور این کشور مسجدی با ۱۵۰۰ صندلی در روستای خود افتتاح کرد. بودجه ساخت آن توسط یک بنیاد خیریه عربستان سعودی پرداخت شده است. اولویت های سیاست دولتی این واقعیت را نشان می دهد که تعداد مساجد در این کشور ها از تعداد مدارس فزونی یافته است.

در نهایت، مشکلات اجتماعی-اقتصادی به گسترش تمایلات افراطی کمک می کند. میلیونها شهروند کشورهای منطقه در فقر و بیماری غوطه ور هستند، اغلب بدون بودجه برای تغذیه مطابق با استانداردهای فیزیولوژیکی انسانی گذران زندگی می کنند. بسیاری مجبور به ترک سرزمین مادری خود در جستجوی کار ودرآمد هستند. همه این موارد در پس زمینه ثروت اندوزی افسانه ای تعداد انگشت شماری از افراد تازه به دوران رسیده  است که توانستند با غارت میراث اتحاد شوروی و فروش منابع به شرکت های خارجی، ثروت فراهم کنند. اغلب اوقات، افراد ثروتمند به قدرت نزدیک هستند و یا حتی خود در راس قدرت قرار دارند. البته این مشکلات درد و نگرانی رژیم های حاکم نیست. از همین روی به کارگیری افراد فقیر، ستم دیده، تحقیر شده و بی سواد برای خریداران و مشتریان با نفوذ جهانی جهت انجام عملیات تروریستی کار را آسان تر می کند.

به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet @pyknet

 پیک نت  ۶ آوریل  ۲۰۲۴