سوریه به دلیل موقعیت جغرافیایی، منابع طبیعی، و نقش استراتژیک
آن در منطقه خاورمیانه، اهمیت ژئوپولیتیکی مهمی دارد.
این کشور همسایه کشورهای مهمی مانند ترکیه، عراق، اردن، لبنان
و اسرائیل است.
این کشور از نظر جغرافیایی و ژئوپولیتیک مانند پل ارتباطی میان
آسیا، اروپا، و آفریقا عمل میکند.
سوریه در ساحل دریای مدیترانه قرار دارد و از این طریق دسترسی
به آبهای بینالمللی را برای خود و متحدانش فراهم میکند.
برای نمونه بندر لاذقیه از نظر لجستیکی و نظامی برای روسیه و
ایران اهمیت استراتژیک دارد.
سوریه در مسیر خطوط احتمالی لوله گاز و نفت قرار دارد که
میتوانند خاورمیانه را به اروپا متصل کنند.
کنترل این مسیرها میتواند بر تجارت جهانی انرژی تأثیر بگذارد.
در این بخش قطر و ترکیه با ایران که میتوانست این خطوط
احتمالی را از عراق به سوریه و از آنجا به اروپا برساند، رقابت
میکنند.
سوریه
دارای زمینهای حاصل خیز و منابع آبی گسترده در چنوب و بویژه
در بلندی های جولان است.
یکی از بزرگترین دردسرهای سوریه همسایگی اش در شمال با ترکیه و
در جنوب با اسرائیل است. دو کشور متجاوز که جدا از طمعی که
خود به سوریه دارند، هر دو دندانهای تیز غرب و بویژه ایالت
متحده در منطقه هستند. اولی رویای بازسازی امپراطوری عثمانی در
سر دارد و دومی رویای تشکیل اسرائیل بزرگ.
اولی بی پرده اعلام میکند که در طول مرز 900 کیلومتری اش با
سوریه به عمق 30 کیلومتر وارد خاک این کشور خواهد شد، که در
خال انجام است و در این راه دست به کشتار وسیع کردهای ساکن
منطقه زده و میزند. آنها هم که جان سالم بدر میبرند در پشت
منطقه حائل بدنبال جایی برای زندگی باشند، اگر در آینده قربانی
ارتش ترکیه و نیابتی های با ریش و بی ريشش نشوند. نزدیک به 3
میلیون آواره جنگی سوریه ای ساکن ترکیه نیز به پشت همین خط
حائل به سوریه بازگردانده میشوند.
دومی هم بی پرده از خلأ قدرت در سوریه استفاده کرده و در مدت
کمتر از یکماه نزدیک به 500 بار تمام زیرساختهای نظامی،
بنادر، کشتی ها و پایگاههای نظامی سوریه را نابود کرده که
مبادا در آینده مشکل ساز بشوند. تمام بلندی های جولان را به
تصرف خودش درآورد و وارد خاک سوریه شد و نیروهایش در 40
کیلومتری دمشق مستقرند...
و بدین ترتیب سوریه به عرصهای برای رقابت قدرتهای منطقهای و
جهانی تبدیل شده است، که هرکدام به دنبال تثبیت نفوذ خود در
این کشور هستند.
در حال حاضر و از دیدگاه نظامی و در کوتاه مدت برنده اصلی
ترکیه و اسرائیل هستند.
آمریکا از سال 2011 وشروع جنگ داخلی در سوریه بر روی بخش شمال
شرقی این کشور که نفت خیزترین منطقه کشور است و به نوعی
خوزستان سوریه، چنگ انداخته. برای آمریکا از بین بردن نفوذ
روسیه و ایران در سوریه بسیار مهم است.
اگر روسیه بندر لاذقیه را از دست بدهد، ارتباطش از طریق دریای
مدیترانه با دریای آزاد را از دست خواهد داد.
قطر و عربستان سعودی نیز که برای اعمال نفوذ در خاورمیانه با
یکدیگر رقابت میکنند، با کمک همه جانبه و بویژه مالی به
تروریستهای نیابتی بدنبال ایفای نقش سیاسی و بویژه اقتصادی در
منطقه هستند. در این بین بویژه قطر بسیار فعال است و در جهت
ایجاد خط لوله گاز و نفت و با همکاری ترکیه اقدام میکند.
و اما در ایران با حکومت هزار داروغه اش با وجود رجزخوانی های
معمول بخشی از فرماندهان سپاه، امام جمعه های رنگارنگ و
ناراستگویی های رهبر ج.ا.، ایران در حال حاضر بزرگترین بازنده
این شطرنج ژئوپولیتیک با پوشش مذهبی است.
اروپا نگران بیثباتی در سوریه است که میتواند باعث افزایش
مهاجرت به کشورهای اروپایی شود. کشورهای اروپایی بیشتر به
دنبال نقشآفرینی در سرمایه گذاری در بازسازی سوریه و نفوذ
سیاسی در سوریه و در منطقه هستند. البته اروپا در حال حاضر
بیشتر یک دنباله رو سیاستهای آمریکاست و بیش از کنش، به حوادث
منطقه واکنش نشان میدهد.
آنچه که در خاور نزدک و میانه و به طبع در سوریه اتفاق افتاده
و همچنان در حال وقوع است، بدور از تبلیغات دروغین و هدفمند
رسانه ها بویژه در غرب و در رسانه های فارسی زبان، نه جنگ برای
ایجاد دمکراسی و برقراری حکومت قانون است و نه دفاع از حقوق
بشر. این وضعیت در چارچوب منازعات منطقهای و رقابت قدرت های
منطقه ای و قدرتهای جهانی شکل گرفته و موجب بحرانی عمیق برای
مردم این منطقه شده است.
تاریخ عرصه تناقضها و مبارزات میان نیروهای متضاد است. تاریخ
در اینجا نیز استثنایی قائل نمیشود. در اینجا تضاد میان منافع
جهانی و نیازهای محلی منجر به فرسایش و نابودی ساختارهای
اجتماعی و انسانی شده است.
از دیدگاه دیالکتیکی تاریخ جهان بهعنوان صحنهای از تضادها و
آشتیهای پیدرپی عمل میکند. برای نمونه بحران سوریه تجلی
تضادهای بنیادین میان قدرتهای منطقهای (ایران، اسرائیل،
ترکیه، شیخ نشینان حاشیه خلیج فارس) و قدرتهای جهانی (روسیه
و آمریکا به عنوان رهبریت جهان به اصطلاح غرب) است. این کشورها
اهداف ژئوپلیتیک و ایدئولوژیک متفاوتی را دنبال میکنند که بر
سرنوشت ملت سوریه سایه انداخته است.
در این زمینه، بحران سوریه میتواند بهمثابه عرصهای برای
تحقق تز و آنتیتز تاریخی در نظر گرفته شود که تنها از طریق
نوعی سنتز (مثلاً گفتوگوی بینالمللی و اصلاحات محلی) قابل
حل خواهد بود.
سوریه در شطرنج ژئوپولیتیک با ارزش تر از آن است که قدرتهای
جهانی زمام آمورش را در دراز مدت به یک یا دو بازیگر منطقه ای
بسپارند. جنگ لاشخورها بر سر سوریه تازه آغاز شده است.
سناریونویسان و بازیگردانان تراژدی سوریه همان دولتها و
رهبران آنها هستند که به دعوت پادشاهی اردن در آخر هفته گذشته
در عقبه برای تعین سرنوشت سوریه و تقسیم غنایم گرد هم آمدند.
در این نشست، کشورهای عربی حضور داشتند که در سالهای
۲۰۱۱
و
۲۰۱۲
با تأمین مالی و تسلیحاتی، همچنین حمایت سیاسی و رسانهای،
شورش در سوریه را دامن زدند. ایالات متحده و اتحادیه اروپا نیز
حضور داشتند که از سال
۲۰۱۱ (اتحادیه
اروپا) و از سال
۲۰۱۹ (ایالات
متحده با "قانون قیصر") به سوریه با تحریمهای اقتصادی یکجانبه
به شدت آسیب زدند، بهگونهای که امکان بازسازی کشور از بین
رفت. اقتصاد سوریه از طریق این تحریمها، اشغال غیرقانونی و
غارت منابع و اراضی این کشور به حدی نابود شد که آوارگی، فقر،
بیکاری، فساد و قاچاق، کل جامعه را تا مرزهای غیرقابل تحمل
انسانی سوق داد.
بیش از 400000 نفر در طی 13 سال جنگ کشته شدند، بیش از نیمی از
جمعیت کشور از خانههای خود گریختند:
7,2
میلیون نفر به آوارگان داخلی تبدیل شدند و 6,8 میلیون نفر به
خارج از کشور مهاجرت کردند.
مشکلات اجتماعی و اقتصادی تشدید شده است. تولید ناخالص داخلی
سرانه در سالهای درگیری از 4000 دلار به 421 دلار کاهش یافته
است و نرخ ارز لیر سوریه در برابر دلار تقریباً صد برابر سقوط
کرده است.
امروز بیش از 70 درصد از سوریها در فقر مطلق زندگی میکنند...
کشورهای نامبرده در بالا از سوریه جسم نیمه جانی ساختند و پس
از آن مانند لاشخور به جانش افتادند و به راحتی تکه پاره اش
کردند و کماکان میکنند.
اکنون همین کشورها برای گروه تروریستی هیئت تحریر الشام، معروف
به جبهه النصره یا زیر مجموعه القاعده در سوریه، فرش قرمز پهن
کرده و پایان تحریمهای اقتصادی یکجانبه را وعده میدهند.
عکس بالا:
در فاصله کمتر از سه هفته در یک محل:
بالا هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه با جوالانی و جديدا
احمد الشرع با کت و شلوار و کراوات.
پایین عراقچی وزیر امور خارجه ایران و بشار اسد.
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت 25 دسامبر ۲۰۲۴ |