|
"پاتریک وینتور"گزارشگر "گاردین" پس از جنگ 12 روزه به ایران
سفر کرده و پس از بازگشت گزارشی از مشاهدات خود دراین نشریه
منتشر کرده است. او که تهرانی متفاوت با تهرانی شده که رسانه
های غربی سعی در معرفی آن دارند؛ درگزارش خود، پس از سفر به
تهران می نویسد:
«بی‌شک ظاهر تهران سریع تغییر می‌کند و از لحاظ اجتماعی،
فاصله‌ای نوری با برداشت‌های غربی دارد. قانونی تازه برای
«حجاب» که محافظه‌کاران در مجلس تصویب کرده بودند، توسط
رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب اما اجماع‌گرا، مسعود پزشکیان، رد شد.
خیابان‌های پرهیاهوی تهران در غروب، با وجود آلودگی، اکنون
بیشتر شبیه بیروت‌اند تا کابل. گام بعدی، شاید مجوز موتورسواری
زنان باشد.
میان
ویرانه‌های خانه‌ای در تهران که زمانی متعلق به دانشمند
هسته‌ای ایران، احمدرضا ذوالفقاری بوده، کارگران مشغول تخریب
بقایای ساختمانی‌اند که در حمله غافلگیرانه اسرائیل به منظور
ترور نخبگان سیاسی، نظامی و هسته‌ای ایران، آن‌قدر آسیب دیده
که دیگر قابل تعمیر نیست.
ذوالفقاری سردبیر یک نشریه تخصصی انرژی هسته‌ای بود؛ همین کافی
بود تا به هدف اسرائیل تبدیل شود. او همراه با همسر و پسر
بزرگسالش در خانه‌اش کشته شد. سه ساختمان مجاور نیز ویران شدند
که دست‌کم پنج قربانی دیگر برجای گذاشتند؛ از جمله یک کودک
۱۱
ساله. روی یکی از ساختمان‌های آسیب‌دیده، پارچه آبی بزرگی
آویزان است که روی آن نوشته شده: «پاره‌ای از پیکر ایران»
در حمله اسرائیل بیش از هزار ایرانی جان باختند. برخی
جامعه‌شناسان می‌گویند نوعی ملی‌گرایی تازه به صحنه آمده است.
تصاویر سوگواری بر تابوت‌های پوشیده از پرچم اعضای نیروهای
کشته‌شده در حملات اسرائیل در تهران، شواهدی از این وضعیت است.
بی‌شک ظاهر تهران سریع تغییر می‌کند و از لحاظ اجتماعی،
فاصله‌ای نوری با برداشت‌های غربی دارد.
جامعه‌شناس فرهنگی و فارغ‌التحصیل مدرسه مطالعات شرقی و
آفریقایی لندن
(SOAS)،
نعمت‌الله فاضلی، از «ملی‌گرایی روزمره» سخن می‌گوید؛ مفهومی
که در بازگشت به شعر حماسی، پادکست‌های پرشنونده درباره تاریخ
ایران و هزاران گفتگوی روزمره درباره هویت ایرانی نمود پیدا
کرده است.
او توضیح می‌دهد: «پیش از جنگ، ما ایران را دوست داشتیم، اما
این دوست داشتن چندان آگاهانه نبود. پس از جنگ، ایران به محور
گفت‌وگوهای ما بدل شد. همه جا می‌بینید مردم از ملت، هویت،
جغرافیا و تاریخشان حرف می‌زنند. می‌خواهیم به هم یادآوری کنیم
که ایرانی هستیم. حس سرکوب ایران ـ ملت، سرزمین، فرهنگ و
احساساتمان ـ توسط نظام جهانی و بیگانگان مهم بود. این باعث شد
بخواهیم کنار هم باشیم و ایرانیت را بیان کنیم.»
البته
«ایدئولوژی جمهوری اسلامی، ایدئولوژی ملی‌گرایانه نیست.
ایدئولوژی رسمی انقلاب علاقه‌ای به نمایاندن فرهنگ ایران
باستان ندارد؛ در آموزش رسمی، تلویزیون و رادیو چنین چیزی دیده
نمی‌شود. واکنش مردم به جنگ یک شوک و نوعی انسجام منفی بود. با
وجود نارضایتی از دولت، مردم در برابر تجاوز خارجی ایستادند؛
برای دفاع از ایران. ما باور داریم بیش از
۵۰۰۰
سال است که یک ملت ارگانیک هستیم.»
محمد فاضل، یک معلم، می‌گوید شاگردانش پرچم ایران را روی
پروفایل شبکه‌های اجتماعی خود گذاشتند. دیگران به رونق
پادکست‌های تاریخی و آوازهایی از عشق به ایران اشاره می‌کنند
که حتی خوانندگانی چون همایون شجریان، اجرا کرده‌اند.
در میان مقام‌ها نیز واکنش‌هایی دیده می‌شود. عبدالکریم
حسین‌زاده، معاون امور روستایی رئیس‌جمهور، گفت: «ایران با همه
ما زیباست؛ دوستان نزدیک من ترک و کرد و بلوچ‌اند. با هم
زیسته‌ایم، یکدیگر را دوست داشته‌ایم. ممکن است یکسان نیندیشیم
یا یکسان باور نداشته باشیم، اما در ایران، عشق به وطن
تردیدناپذیر است.»
اکنون بحث در ایران این است که حاکمیت چگونه باید به تاب‌آوری
مردم واکنش نشان دهد؛ چیزی که سخنگوی وزارت خارجه، اسماعیل
بقایی، از آن با تعبیر «روحیه‌ی لندن در جنگ» یاد کرد.
علی‌اکبر ولایتی، مشاور رهبری، گفت: «مردم خود را ثابت کردند؛
اکنون نوبت مسئولان است. روش‌های کهنه دیگر کافی نیست.»
ترجمه این شعارها به واقعیت، در جامعه‌ای قطبی و سیاسی دشوار
است. حتی کنسرت رایگان شجریان در میدان آزادی تهران، به‌دلیل
جدل‌های سیاسی لغو شد؛ بحث این بود که آیا رویدادی اینگونه،
فرصتی برای آرامش است یا ابزاری تبلیغاتی.
محافظه‌کاران می‌گویند انسجام اجتماعی حاصل از حملات نتانیاهو
از آسمان، نشانه‌ای از محبوبیت سیاست خارجی ایدئولوژیک است.
اما اصلاح‌طلبان هشدار می‌دهند این میهن‌پرستی روزمره را
تأییدی بر وضع موجود ندانید. یکی از آن‌ها گفت: «چطور
می‌توانیم آرام باشیم وقتی ارزش پول در یک هفته
۲۵٪
سقوط کرده، فقر همه‌جا را گرفته، رسانه رسمی دروغ می‌گوید و
هیچ‌کس نمی‌داند جنگ دیگری در راه است یا نه؟»
حسن روحانی، رئیس‌جمهور پیشین، «استراتژی ملی مبتنی بر اراده
مردم» را مطرح کرد: بازسازی بنیادهای حکمرانی، تقویت علمی و
دفاعی، تنوع‌بخشی به رسانه با تلویزیون خصوصی و پایان دشمنی با
جهان، از جمله کاهش خصومت با آمریکا.
(با اندکی خلاصه، به نقل از روزنامه انتخاب)
به تلگرام پیک نت بپیوندید
https://telegram.me/pyknet
@pyknet
پیک نت ۱۳ سپتامبر
۲۰۲۵ |
