پرویز شهریاری
آذرماه
۱۳۰۵
در کرمان و از
پدر و مادری که از آئین زرتشت بودند بدنیا آمد. ریاضی دان،
مترجم، روزنامه نگار و چهره ای سیاسی در تاریخ معاصر ایران
است. نه از آن چهره ها که با جمهوری اسلامی ماندگارند و یا با
رژیم شاه ماندگار بودند. او در سینه تاریخ ایران ماندگار.
یادگاری است که در گنبد دواری که ایران ما در مدار آن قرار
دارد می ماند.
دهفان زاده ای بود
که پدرش
روی زمینهای اربابی کارگری میکرد. دوران کودکی شهریاری سخت و
در تنگنای معیشتی گذشت.
در کرمان وارد دانشسرای مقدماتی شد و در خرداد 1323 فارغ
التحصیل شد و راهی تهران شد. در سال 1332 رشته ریاضیات دانشکده
علوم دانشگاه تهران را به پایان رساند و سپس برای تدریس راهی
شیراز شد. یکسال بعد به تهران بازگشت و گروه خوارزمی را پایه
گذاری کرد که بسیاری از متفکران ریاضی ایران از دل این گروه
بیرون آمدند.
در دههٔ
20
به حزب توده ایران
پیوست و در جریان تیراندازی به شاه و غیر قانونی اعلام شدن این
حزب، شهریاری نیز بازداشت شد. او دراین زمان در حوزه حزبی بود
که احسان طبری مسئولیت آن را برعهده داشت. پس از آن نیز بارها
زندانی شد. چه بعد از کودتای 28 مرداد و در جمهوری اسلامی و پس
از انقلاب 57! آنقدر در زندان ها ماند تا زبان روسی را فرا
گیرد. تاریح حساب تانون را در زندان ترجمه کرد.
نشریاتی مانند "اندیشه ما"، "هومن" و "چسیتا" از یادگارهای
فراموش نشدنی شهریاری در تاریخ مطبوعات ایران اند. چیستا
همچنان منتشر می شود و همچنان یکی از معتبرترین و وزین ترین
نشریات ایران است، و شاید سر آمد همه آنها.
نشریه
«سخن علمی» نیز که از سال 1341 بمدت 8 سال و در 90 شماره به
سردبیری او منتشر شد.
اولین کتاب "جنبش مزدک
و مزدکیان"، تهیه یک دوره کتاب درسی ریاضی دوره اول دبیرستان و
تاسیس دو دبیرستان پسرانه خوارزمی و دخترانه مرجان نیز از
یادگارهای پرویزی شهریاری است.
تاریخ حساب، رنه
تاتون، انتشارات امیرکبیر، چاپ اول
۱۳۲۹،
ترجمه.
ریاضیات در شرق،
انتشارات خوارزمی،
۱۳۵۲،
ترجمه.
سرگذشت آنالیز ریاضی،
انتشارات امیرکبیر،
۱۳۵۴،
ترجمه.
ریاضیات کار بسته،
انتشارات هدهد،
۱۳۶۰، ترجمه.
لباچوسکی و هندسه
نااقلیدسی، انتشارات توکا،۱۳۶۰،
تالیف.
پویایی ریاضیات،
انتشارات پویش،
۱۳۶۰، ترجمه.
ترجمه "اواریست
گالوا" رمانی بر اساس زندگی اواریست گلواترجمه.
ترجمه
من ریاضی دانم،
نوربرت وینر
ترجمه آفرینندگان
ریاضیات عالی، ل. س. فریمان
تالیف "خوارزمی و
انفورماتیک"،
ترجمه خلاقیت ریاضی،
جورج پولیا
تالیف "عالی جناب چکمه
" (گوشهای از
تاریخ ریاضیات)،
تالیف سرگذشت ریاضیات،.
ترجمه
لگاریتم (تاریخ
استدلالی لگاریتم)
ترجمه هندسه در گذشته
و حال،
تالیف غیاث الدین
جمشید کاشانی ریاضی دان ایرانی،
ترجمه جوهر،روش و
کارآیی ریاضیات،
۳
جلد،
ترجمه مسئلههای
تاریخی ریاضیات، اثر" و. د. چیستیاکوف"
ترجمه و تالیف فلسفه،
اخلاق و ریاضیات
ترجمه و تالیف خلاقیت
در ریاضیات و مهندسی
ترجمه و تالیف ریاضیات
و هنر،
ترجمه و تالیف آموزش
ریاضی،
تالیف گاهنامه ریاضی،
شامل شرح حال و نظر ریاضی دانان
تالیف نگاهی به تاریخ
ریاضیات در ایران،
و این همه را بگذارید
در کنار دهها و دهها ویرایش و تنظیم و تالیف کتاب درسی دوره
های دبیرستانی تا بدانید پرویز شهریاری کیست.
از زبان خود او در فیلمی که منتشر کرده ایم بشنوید و ببینید!
|